Bu gündən etibarən Azərbaycan təbii qazının Türkiyə ərazisindən keçməklə Suriyaya ixracına başlanılır – bu, Azərbaycanın enerji siyasətində keyfiyyətcə yeni mərhələnin başlanğıcını ifadə edən mühüm addımdır. Yaxın Şərq bazarına çıxış tədarük marşrutlarının diversifikasiyası imkanlarını genişləndirir, enerji təhlükəsizliyinin möhkəmlənməsinə töhfə verir və əməkdaşlığın yeni istiqamətlərini açır.
Əgər bu vaxta qədər əsas diqqət Avropa istiqamətinə yönəlmişdisə, indi Azərbaycan qazı ənənəvi tədarük xəritəsindən kənara çıxaraq Yaxın Şərqə doğru yönəlir. Bu, təkcə yeni bir bazar deyil, həm də Azərbaycanın enerji sahəsində etibarlı və proqnozlaşdırıla bilən tərəfdaş kimi artan nüfuzunun göstəricisidir.
Suriyaya qaz ixracı Azərbaycan ilə Türkiyə arasında mövcud olan sıx enerji tərəfdaşlığı sayəsində mümkün olub. Bu münasibətlər öz səmərəliliyini artıq Bakı–Tbilisi–Ərzurum qaz kəməri (Azərbaycan qazının Qərbə ixracına təməl qoymuş layihə), Bakı–Tbilisi–Ceyhan (regionun ən böyük neft kəmərlərindən biri) və Cənub Qaz Dəhlizi (Xəzər regionundan Avropaya qaz nəqlini təmin edən strateji layihə) kimi genişmiqyaslı infrastruktur layihələri ilə sübut edib. İndi isə bu uğurlu əməkdaşlıq modeli yeni bir istiqamətdə – Yaxın Şərqdə tətbiq olunur.
SOCAR ilə Suriya keçid hökuməti arasında Bakı səfəri çərçivəsində Suriyanın keçid dövrü Prezidenti Əhməd Əl Şaraa tərəfindən imzalanmış qarşılıqlı anlaşma memorandumu yeni qaz marşrutunun başlanğıc nöqtəsinə çevrildi. Bu addım, uzun illər ərzində Dəməşqdəki əvvəlki rejim səbəbindən dondurulmuş olan ikitərəfli münasibətlərin bərpasını və yenilənməsini simvollaşdırır. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Suriya rəhbəri ilə keçirdiyi görüş Bakının Suriyanın bərpasına dəstək göstərməyə və enerji, infrastruktur və təhlükəsizlik sahələrində əməkdaşlığı dərinləşdirməyə hazır olduğunu təsdiqlədi.
Suriya təkcə Azərbaycan qazının alıcısı kimi deyil, həm də gələcək tədarüklər üçün, xüsusən də İordaniya və Misirə tranzit ölkə rolunu oynaya bilər. Suriyanı İordaniya ilə birləşdirən qaz kəməri əvvəlcə dağıdılsa da, onun bərpası mümkündür və bu, gələcəkdə qazın Şimali Afrikaya qədər çatdırılması üçün marşrut açır.
Bununla yanaşı, Azərbaycan Yaxın Şərq ölkələrinə elektrik enerjisi ixracını da nəzərdən keçirir. Xəzərdən Avropaya qədər "yaşıl" enerji dəhlizinin yaradılması strategiyası artıq öz effektivliyini göstərməkdədir və bu təcrübə cənub istiqamətində də uyğunlaşdırıla bilər. Bu yanaşma Azərbaycanın enerji diplomatiyasına əlavə dərinlik verir – burada həm ənənəvi, həm də bərpa olunan enerji mənbələri bir arada istifadə olunur.
Azərbaycan qazının Suriyaya ixracı sadəcə satış bazarının genişləndirilməsi deyil. Bu, Azərbaycanın texnoloji, siyasi və diplomatik potensiala malik olan regional enerji mərkəzi statusunu təsdiqləyən mühüm geosiyasi və iqtisadi siqnaldır. Tədarük coğrafiyasının genişlənməsi, regionun əsas ölkələri ilə əlaqələrin möhkəmləndirilməsi, Türkiyə ilə uğurlu tərəfdaşlıq və dayanıqlı enerji təşəbbüslərinin irəlilədilməsi – bütün bunlar Azərbaycanın qlobal enerji arxitekturasında artan rolunu ön plana çıxarır.
Yaxın Şərq bazarına çıxmaqla Azərbaycan yeni mərhələyə qədəm qoyur – Avropaya yönəlmiş tədarükçüdən Şərq ilə Qərb arasında strateji enerji körpüsünə çevrilir.
TREND
