Türkiyədə valyuta böhranı: Ərdoğan “payız imtahanından” keçəcəkmi? - GƏLİŞMƏ
Tarix: 25-11-2021, 10:38 | Çap et
Türkiyə bazarları növbəti dəfə böyük valyuta böhranı ilə üzləşib. Baş verənlər ölkədə ciddi etirazla qarşılanıb, bəzi şəhərlərdə vətəndaşlar böhrana etiraz olaraq aksiyaları keçiriblər.
Ekspertlər iddia edirlər ki, son valyuta böhranı ilə 1994-cü il ildə qeydə alınan iqtisadi böhran arasında ciddi oxşarlıqlar var. 1993-cü ildə Turqut Özalın ölümündən sonra Süleyman Dəmirəl Prezident, Tansu Çillər Baş nazir seçildi. O zaman Çillərin uğursuz maliyyə siyasəti üzündən Türkiyədə bir gündə dollar 14 faiz bahalaşdı. Budəfəki artım isə öz miqyasına görə onu da geridə qoyub.
Türkiyəli iqtisadçı ekspert Güldəm Atabay AYNA-ya şərhində deyib ki, Türkiyə hökuməti təcili iqtisadi islahatlara başlamalıdır: “Baş verənlər bir daha göstərdi ki, hökumət maliyyə siyasətinə yenidən baxmalıdır. Lakin görünən odur ki, Türkiyə iqtidarı buna getmyəcək. Ən azından bu niyyəti ortada yoxdur. Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın son açıqlamalarına nəzər salanda bunu aydın görmək olur. Normalda bazarların gözlədiyi ilk şey həm inflyasiyanın artması, həm də məzənnələrdə ciddi artımın dayandırılmasıdır, lakin bu, yalnız faiz dərəcələrinin artırılması ilə mümkündür. Bunun başqa yolu yoxdur”.
Onun sözlərinə görə, bunun baş verəcəyi az inandırıcıdır: “Hətta bundan sonra maliyyə siyasətində dəyişiklik olsa da, qısa müddət ərzində sabitliyi təmin etmək mümkün olmayacaq. Çünki faiz artırılsa belə, yenidən azalmayacağına heç bir təminat yoxdur. Çox təəssüf ki, hökumət etimadı itirib və baş verənlərin kökündə həm də bu amil dayanır. Türkiyənin bu problemi birdəfəlik həll etməsinin bir yolu var. Bu yol da iqtisadiyyatda şəffaflığı təmin etməkdən və vətəndaşların hökumətə olan inamını geri qaytarmaqdan keçir. AKP iqtidarı bundan nəticə çıxarmalıdır. Əks halda Türkiyə daha ciddi problemlər gözləyəcək”.
Atabay əlavə edib ki, iqtisadi müstəvidə baş verənlər siyasi həyata da təsirsiz ötüşmür: “Əgər bir ölkə qısa müddət ərzində ciddi iqtisadi böhranla üz-üzə qalırsa, ilk növbədə məsuliyyəti hökumət daşıyır. Hökumət isə inadkarlıq edir və oxşar kursun davamında israrlıdır. Belə bir vəziyyət isə siyasi həyata da təsir göstərəcək. Nəticə çox pis ola bilər. Son aksiyalar göstərdi ki, artıq ciddi etirazlar var. Erkən seçkilər, hətta hakimiyyət dəyişikliyi də mümkündür”.
Azərbaycanlı iqtisadçı ekspert Xalid Kərimli isə AYNA-ya açıqlamasında bildirib ki, Türkiyə böhranı dünya iqtisadiyyatında baş verənlərlə bilavasitə əlaqəlidir: “Hazırda dünyada qlobal infilyasiya müşahidə olunur. Bunun fonunda ABŞ dollarının qiyməti artır və digər valyutalara zərbə vurur. Digər səbəb Türkiyənin tədiyyə balansı ilə bağlıdır. Türkiyə ixrac ölkəsi olduğu kimi, həm də idxal ölkəsidir. Dünya bazarında baş verən bahalaşmalar bu ölkəyə də təsirsiz ötüşmür. İlin sonlarına doğru Türkiyə şirkətləri yüklənir və bu da öz təsirini göstərir. Turizmdən daxil olan gəlirlərin azalması da iqtisadi vəziyyəti gərginləşdirir”.
“Hazırda Türkiyə Mərkəzi Bankının müstəqilliyi də şübhə altına düşüb. Mərkəzi Bankın sədrinin tez-tez dəyişməsi, bu qurumun müstəqilliyini itirməsi, siyasi hakimiyyətin sifarişlərini icra etməsi bu qəbildəndir. Eyni zamanda bu qurum böhrana adekvat reaksiya vermir. Faiz dərəclərini artırmaq əvəzinə, bunun əksini edir. Təbii ki, nəticədə ajiotaj yaranır və əhali sürətlə yığımlarını dollara çevirməyə çalışır. Bu gün baş verənləri Çillər dövrü ilə müqayisə edirlər. Lakin həmin dövrlə indiki dövr arasında fərqlər mövcuddur. Bunu nəzərə almaq lazımdır”.
Müsahibimiz hesab edir ki, baş verənlər Türkiyəni iqtisadi cəhətdən zəiflətsə də, siyasi böhrana gətirib çıxarmayacaq: “Yəqin ki, Türkiyə hökuməti müəyyən qabaqlayıcı addımlar atacaq. Düzdür, inflyasiya fonunda əhalinin gəlirləri azalacaq. Lakin bunun siyasi dəyişiklərə gətirib çıxaracağını düşünmürəm”.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • “PAŞA Bank”da yeni təyinat - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 13:03 |
|
|
|
| • “Beynəlxalq Bankı”ın mənfəəti azaldı - DETALLAR
Bu gün, 13:01 |
|
|
|
| • Paşinyan 3 il ərzində 6-cı dəfə Makronu Ermənistana dəvət edib
Bu gün, 12:58 |
|
|
|
| • "Analar, oğlunuza tərbiyə verin, qadın qul deyil" - ETİRAZ
Bu gün, 12:57 |
|
|
|
| • Deputat Aqil Abbas ailəsi ilə birlikdə Ağdama köçmək istədiyini bildirib
Bu gün, 12:48 |
|
|
|
| • "Paşinyanın başqa yolu qalmayıb, Ermənistan Rusiyadan uzaqlaşacaq" - ŞƏRH
Bu gün, 12:39 |
|
|
|
| • Cənub-şərq küləyi əsəcək - belə deyirlər...
Bu gün, 12:36 |
|
|
|
| • Razi Nurullayevdən yeni məmurlara etiraz: - “Hamıya oğru kimi baxırlar”
Bu gün, 12:31 |
|
|
|
| • "Evimizdə xəyanət mövzusu gündəmə gəlməyib, səhvini üzünə vurmamışam" - Yaşar Nurininin həyat yoldaşı
Bu gün, 12:28 |
|
|
|
| • Kremlin Karapetyan planı: - Rusiya öz əlaltılarını indi də Ermənistanda hərəkətə keçirir
Bu gün, 12:26 |
|
|
|
| • Üfüqdə görünən sülh: danışıqlar belə davam edərsə... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 12:23 |
|
|
|
| • Hindistanlı turistlərin Azərbaycana səfəri kəskin artıb – Boykot işə yaramayıb
Bu gün, 12:10 |
|
|
|
| • TRT-nin Azərbaycan səhvi: Ərdoğan cəzalandırdı? - VİDEO
Bu gün, 12:05 |
|
|
|
| • Putin Ukrayna müharibəsində ona pul toplayan azərbaycanlıları da hədəfə alır - FOOD CİTY-yə BASQIN GÖZLƏNİLİR
Bu gün, 11:55 |
|
|
|
| • Cahid Şahbazovla bağlı RƏSMİ AÇIQLAMA
Bu gün, 11:53 |
|
|
|
| • 36 ilin işçisi ixtisara salınır: HARA GETSİN BƏS? - MÜRACİƏT
Bu gün, 11:50 |
|
|
|
| • DİM sədri yenə ekspertlərin BOSTANINA DAŞ ATDI - Mediada işimizi müzakirə edənlər sanki paralel həyatda yaşayır
Bu gün, 11:43 |
|
|
|
| • “Təəssüf ki, bəzən yalnız ehsan süfrəsinə görə yasa gələnlər olur” -İLAHİYYATÇIDAN AÇIQLAMA
Bu gün, 11:40 |
|
|
|
| • Türkiyə bazaları Azərbaycana GƏLİR, ölkəmiz NATO-ya ÜZV OLUR – Rusiya ŞOKDA!
Bu gün, 11:37 |
|
|
|
| • Pirəkəşküldə yararsız döyüş sursatları məhv ediləcək
Bu gün, 11:35 |
|
|
|
| • Ukraynada hərbi vəziyyətin müddəti uzadılır
Bu gün, 11:31 |
|
|
|
| • Azərbaycan və yeni Suriya: Bakı Yaxın Şərqin yeni düzənini necə formalaşdırır - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 11:30 |
|
|
|
| • NDU-da QALMAQAL: “Dekan bizə cinsi əlaqə təklif etdi” - ŞOK TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:23 |
|
|
|
| • Tender bazarının daha bir ”XODGEDƏNİ”: ”SAFFİRA PLUS”... - DETALLAR
Bu gün, 11:15 |
|
|
|
| • “Söz verdiyim kimi vəzifəmdən gedirəm, qoy sevincləri artıq olsun” - ANAR
Bu gün, 11:10 |
|
|
|
| • Müştərini döyən “Uber”in sürücüsünə hökm oxundu
Bu gün, 11:09 |
|
|
|
| • Rövşən Rzayev və Əli Həsənli şirkətin işçilərinə çox maaş yazıb sonra geri alırlar? - İTTİHAM VAR
Bu gün, 11:07 |
|
|
|
| • “Kontakt Home” müştəriyə əzik kondisioner satdı - FOTO
Bu gün, 11:02 |
|
|
|
| • "Rusiyaya uzaqmənzilli zərbələr endiriləcək" - Zelenski
Bu gün, 11:00 |
|
|
|
| • Ərzaq bazarının monopolist şirkəti "Azərsun" medianı kababxanalara qaytarır - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 10:46 |
|
|
|
| • İşəgötürən bu halda maddi və mənəvi məsuliyyət daşıyır - Ekspert danışır...
Bu gün, 10:35 |
|
|
|
| • Ağlar günə qoyulan QUSAR TƏHSİLİ... - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 10:30 |
|
|
|
| • "Cahid Şahbazova cinayət işi açılıb" - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:27 |
|
|
|
| • "Qızlar əncir yarpağında çölə çıxsalar bundan abırlıdır" - Xalq artisti
Bu gün, 10:23 |
|
|
|
| • Abbas şikayətini geri götürmək üçün pul alıb - AÇIQLAMA
Bu gün, 10:21 |
|
|
|
| • Dövlət Radiotezliklər İdarəsinin qızılgül, qərənfil, əklil almaq istəyi baş tutmadı
Bu gün, 10:17 |
|
|
|
| • Düşünürdüm ki, Putin sözünün üstündə duran adamdır - Tramp
Bu gün, 10:16 |
|
|
|
| • Qaxda günlük ev qiymətləri “OD-TUTUB yanır” - REPORTAJ
Bu gün, 10:14 |
|
|
|
| • 9 saylı türmədə nələr baş verir? - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 10:08 |
|
|
|
| • “Sədərək Yusif”in oğlunun evindən oğurluq edən qadınla bağlı qərar ləğv edildi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:04 |
|
|
|
| • Fazil Mustafaya sui-qəsd edənlərin ailəsi ondan imdad diləyib? - Deputat danışdı
Bu gün, 10:01 |
|
|
|
| • Paşinyan Bakı və Ankaraya “təslim” oldu – İki ölkədən təxribat siqnalı
Bu gün, 09:57 |
|
|
|
| • Karapetyan HƏBSDƏ OLSA BELƏ... - təşkilat yaradır...
Bu gün, 09:55 |
|
|
|
| • Bu məktəbə direktor təyin olundu - ƏMR
Bu gün, 09:51 |
|
|
|
| • "Azersun”un əməkdaşı HƏBS OLUNACAQMI? - Ortada sübut-dəlil olsa da...
Bu gün, 09:34 |
|
|
|
| • Türkiyə telekanalında tarixi torpaqlarımız KÜRDLƏRƏ PEŞKƏŞ OLUNDU - AXI NİYƏ?
Bu gün, 09:28 |
|
|
|
| • Naxçıvanda səhiyyə sistemi İFLAS EDİB - Əgər yolun xəstəxanalara düşərsə...
Bu gün, 09:24 |
|
|
|
| • Nikol Paşinyan Brüsselə işgüzar səfərə yollanıb - KİV
Bu gün, 09:18 |
|
|
|
| • Kibercinayətkarlardan görünməmiş əməllər: DTX ifşa etdi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:12 |
|
|
|
| • 100 manatlıq holdinqdə müştəriyə belə KƏF GƏLİRLƏR... - GİLEY
Bu gün, 09:10 |
|
|
|
|
