Beyləqanda BEYNİ QANA DÖNƏN DYP... - BU NƏDİ BELƏ?
Tarix: 23-06-2023, 15:18 | Çap et
XIX əsrdə iqtisad elmində “liberailzmin atası” kimi tanınan Adam Smit “Xalqların sərvəti” əsərində yazırdı: “Təsərrüfat fəaliyyəti azadlığının əsasını yaxşı qanunlar, yüngül vergilər və sülh təşkil edir.”
Dövlət büdcəsinin gəlir mənbəyinin neçə faizinin cərimə və ya maliyyə sanksiyalarından formalaşdırılması proqnozlaşdırıla bilməz. Çünki, bu proqnoza gələn situativ hal deyil. Biz hansı gün öləcəyimizi və hansı tarixdə xəstələnəcəyimizi öncədən deyə bilərik? Maliyyə cərimələri də belədir. İldə neçə nəfərin və hansı məbləğdə cərimələnməsi sadəcə dövlət büdcəsinin gəlir mənbəyinə əlavə tövhə sayıla bilər. Çünki, cərimələr fiskal hədəf ola bilməz!
Bizim fiskal qurumlar sadəcə yüksək cərimə limiti müəyyənləşdirib, o hədəfə əlçatanlığı təmin etmək üçün məbləğ toplamaq kimi “ymurtadan yun qırxmaq” siyasəti həyata keçirirlər. Sadəcə hüquqpozma halları hansısa səbəbdən artarsa, və büdcəyə gözləndiyindən artıq vəsait olarsa, onu sonradan xərc istiqamətinə yönəltmək olar. Azərbaycan hökuməti cərimə hədəfi və limiti müəyyənləşdirib ona canatımı motivasiya edir. Bu isə səbəb-nəticə uyğunsuzluğudur.
Cərimə olunmanın hüququ fəlsəfəsi budur: insan hüquqpozmaya görə cərimə ödəməklə hüququzidd davranışlarını islah edir. Bu cərimə ödənməsi gəlir mənbəyi olduğu üçün edilmir, həm də (!) gəlir mənbəyi olduğu üçün edilir. Demək, əsas hüquqi məqsəd insanın artıq pul ödəməklə öz davranışlarını hüquqi ölçüyə uyğunlaşdırılmasıdır.
Digər tərəfdən isə… Cərimələrdə dövlət qurumları və ya müfəttişlər niyə bu qədər maraqlı olsun ki? Sadə səbəbi var: cərimə protokolu tərtib edən müfəttiş (vergi, gömrük, polis) bununla əməkhaqqına əlavə ödəniş imkanı əldə edir. Belə ki, Büdcədənkənar İnkişaf Fondları təsnifatına daxil olan qurumlarda (Vergilər Nazirliyi, Gömrük Komitəsi, DİN) müfəttişlər cəlb olunan cərimələrin 20% həcmində aylıq vəzifə maaşlarına əlavə olunur. Ona görə də cərimə olunanların sayı və onların ödədikləri məbləğin həcmi ildən-ilə, ayda-aya artır.
Bu günlərdə Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsinin (BDYPİ) yol patrul xidməti alayının tağımının əməkdaşları Saatlı, İmişli, Beyləqan rayonlarında yerli polis şöbələrinin yol polisi bölmələri ilə birlikdə reydlər keçirirlər. Yol hərəkəti qaydalarını pozan, avtomobilin konstruksiyasına dəyişikliklər edən, təhlükəsizlik kəmərindən istifadə etməyən, sürücülük vəsiqəsi olmadan maşını idarə edən, avtomobilin üzərində olan cərimələri ödəməyən sürücülər təyin olunaraq məsuliyyətə cəlb edilir. Reydlər zamanı ümumilikdə yüzlərlə avtomobil saxlanılır.
Bu barədə Beyləqan rayonundan redaksiyamıza daxil olmuş məlumatda qeyd olunur ki, 99 YP 054 dövlət nömrə nişanlı ekipajda əyləşən, “general müavini” deyilən Saqin adlı polis polkovnik-leytenantı və əvvəli 700-cü rəqəmlərlə qurtaran DYP ekipləri xüsusi canfəşanlığı və qəddarlığı ilə fərqlənir. Vurğulanır ki, həm Birinci Qarabağ, həm də Vətən müharibələri dövründə Beyləqan bufer rayonu olduğu üçün bölgədə şəhid, qazi və müharibə iştirakçısı bir çox başqa rayonlara nisbətən çox olub. O üzdən post-müharibə dövründə də hərəkət iştirakçıları, sürücülər arasında müvafiq olaraq şəhid ailələrinin üzvləri, qazilər və onların yaxınları, veteranlar az deyillər. Yerli yol polisi cəmiyyətin bu həssas təbəqəsinə aid şəxslərlə münasibətdə mülayim rəftar edirdi. Amma ezam olunan alay qayda pozanlarla profilaktiki söhbət aparmaq istəmir, necə deyərlər, “ağına-bozuna baxmadan” kimi harda tutdu, cərimələyir, duracağa aparır. Qeyd olunur ki, alayın əməkdaşları hətta özləri də yol hərəkəti qaydalarını pozur, avtomobilləri magistral yolun ortasında dayandırır, vətəndaşlarla rəftarlarında etik qaydaları belə gözləmir, leksikonlarında rusdan miras qalmış vulqar və amiranə ibarə olan “davay” ibarəsindən tez-tez istifadə edirlər. Təkcə taksi xidməti göstərən minik avtomobilləri deyil, yay mövsümündə kənd təsərrüfatı ilə bağlı işlərə cəlb olunan əsasən qadınlardan ibarət işçi qüvvəsini tarlalara daşıyan kiçik və orta tutumlu mikroavtobuslar da maşının və sürücünün yüngül nöqsanlarına görə saxlanılır, bu da sərnişinləri işdən-gücdən avara edir. Bir sözlə, bu soyğunçuluqda da əsas zərbə yenə də zəhmətkeşə, kasıb-füqəraya dəyir.
…Cəmiyyət həyatını tənzimləyən zaman istifadə olunan alətlərdən biri də maliyyə sanksiyaları hesab olunur. Lakin bu cərimələr maariflənmədən daha çox, fiskal məqsədə xidmət edirsə, demək məqsəd sosial gərginliyi azaltmaq və ya maariflənmə yox, yalnız gəlir əldə etmək imiş. Əslində maliyyə sanksiyaları tətbiq edilən zaman məqsəd heç də gəlir əldə etmək yox, həm də gəlir əldə etmək olmalı idi.
Ramin Məhəmmədoğlu
RealMediaaz.space
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • ABŞ-nin İranla nüvə sazişi bağlaya biləcəyini istisna etmirəm - Tramp
Bu gün, 06:30 |
|
|
|
| • İranda İsrail üçün çalışan PUA mühəndisləri saxlanılıb - "Mehr"
Bu gün, 06:28 |
|
|
|
| • Zelenski ilə görüşə hazıram - Putin
Bu gün, 06:26 |
|
|
|
| • İsrail Tehrana və İranın digər ərazilərinə zərbələr endirib
Bu gün, 06:23 |
|
|
|
| • Putin İsrailin Xameneini aradan götürmək planlarına münasibət bildirib - İran Moskvadan hərbi yardım istəməyib
Bu gün, 06:22 |
|
|
|
| • İsrail İranın dövlət televiziyasına sızdı - Ekranda bu sözlər yazılır
Bu gün, 00:00 |
|
|
|
| • İsrail Ordusu İrana "üçüncü zərbə" dalğasını elan edib
Dünən, 23:58 |
|
|
|
| • BDU-nun rektoru Qlobal Dayanıqlı İnkişaf Konqresinin panel müzakirəsində çıxış edib - FOTO
Dünən, 21:25 |
|
|
|
| • Tramp Putinin İranla bağlı vasitəçilik təklif etdiyini bildirib
Dünən, 19:42 |
|
|
|
| • Təbriz yaxınlığında məhv edilən ballistik raket zavodunun görüntüləri yayıldı - FOTO
Dünən, 18:07 |
|
|
|
| • Göygöl RİH "bir sıra tədbirlərə" 140 min manat xərcləyəcək
Dünən, 18:04 |
|
|
|
| • Mədəniyyət Mərkəzində kütləvi İXTİSAR – 35 nəfər niyə işdən ÇIXARILIR?
Dünən, 18:02 |
|
|
|
| • DGK-nın hospitalına 1,4 milyonluq tibbi mal satacaq 2 manatlıq “Paşa-K” Firması kimindir? - İLGİNC
Dünən, 17:58 |
|
|
|
| • Azər Qasımlının məhkəməsi başlayıb
Dünən, 17:47 |
|
|
|
| • İsrail ordusu Tehranda İranın daxili təhlükəsizlik sisteminin qərargahına zərbə endirib - “X”
Dünən, 17:45 |
|
|
|
| • Gənc alimdən tələb: Sənədlərimi saxtalaşdıran bu şəxslər cəzalandırılsın! - FOTO
Dünən, 17:35 |
|
|
|
| • Xameneidən kritik çağırışı: Xeybər döyüşü nədir? – Müsəlman dünyası birləşir?
Dünən, 17:27 |
|
|
|
| • Yaxın saatlarda vəziyyət dəyişəcək: - Çin və ABŞ müharibəyə bu halda qoşulacaq
Dünən, 17:25 |
|
|
|
| • Hospital rəisi polkovnik Şükür Eyvazov haqqında Elçin Quliyevə şikayət… - 4 ildir ki...
Dünən, 17:15 |
|
|
|
| • Baş Prokuror əmrlər imzalayıb: KİM HARA GETDİ... - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:09 |
|
|
|
| • Xaçmazda qadını qətlə yetirən şəxsə 19 il həbs cəzası verilib
Dünən, 17:05 |
|
|
|
| • Əvvəl malda problem, sonra müqavilədə haqsızlıq: - “Embawood” cərimələndi
Dünən, 17:03 |
|
|
|
| • ONKOLOJİ XƏSTƏ OLAN GƏNCİ HƏRBİ XİDMƏTƏ APARDILAR... - "TSEK-in həkimləri yenə də cəzalandırılmayacaq?"
Dünən, 16:57 |
|
|
|
| • İran AEBA-nı öhdəliklərini yerinə yetirməməkdə ittiham edib
Dünən, 16:53 |
|
|
|
| • Trampın İran planı nədir? - Yeni TƏFƏRRÜATLAR
Dünən, 16:37 |
|
|
|
| • Ölüm olan klinikada yoxlama aparıldı: Həkim qanunsuz işləyirmiş - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:35 |
|
|
|
| • Fəzail Ağamlı da partiya sədrliyindən GEDİR - AÇIQLAMA
Dünən, 16:32 |
|
|
|
| • Aqrar Universitetdə ŞOK YEYİNTİ FAKTLARI –Qanun pozuntularını kimlər ört-basdır edir…
Dünən, 16:22 |
|
|
|
| • Rusiya Ermənistanda din-dövlət münasibətlərini gərginləşdirməyə çalışır - FAKT BUDUR...
Dünən, 16:19 |
|
|
|
| • Sertifikasiyadan kəsilən müəllimlərlə bağlı MARAQLI TƏKLİF - “Keçə bilməyənlərə aylıq maaş ödənilsin”
Dünən, 16:17 |
|
|
|
| • Bərdədə Cümə məscidinin yanındakı qanunsuz tikintini hansı məmur himayə edir? -FOTOFAKT
Dünən, 16:13 |
|
|
|
| • Ermənistan Zəngəzur dəhliz ilə bağlı təkbaşına qərar verə bilməz - Bakı tələblərində israrlıdır
Dünən, 16:08 |
|
|
|
| • Qonşuda müharibə və Azərbaycan reallığı – Xüsusi təhlil
Dünən, 16:04 |
|
|
|
| • İran İsraillə münaqişədə qalib gələcək - Xameneyi
Dünən, 16:03 |
|
|
|
| • Rusiyada Ermənistana qarşı hibrid fəaliyyətlərlə məşğul olan müəyyən dairələr var - Paşinyan
Dünən, 15:59 |
|
|
|
| • Anar Məmmədovun Londondakı KFC restoranları 2 ildən sonra gəlir əldə edib – Hesabat
Dünən, 15:58 |
|
|
|
| • Tədbiri yarımçıq icra edən şirkət bu dəfə nazirliyin 2,6 milyonluq tenderini uddu - QANUN HƏRLƏYƏN KİMDİR Kİ...
Dünən, 15:55 |
|
|
|
| • İran öz vətəndaşlarına TƏCİLİ XƏBƏRDARLIQ etdi - Son dəfə...
Dünən, 15:52 |
|
|
|
| • Dövlət Komitəsinin 226 min manatlıq tenderi - LƏĞV OLUNDU
Dünən, 15:36 |
|
|
|
| • Şah oğlunun müraciəti və xalqların arzusu: - Rza Pəhləvinin siyasətə qayıtmaq istəyi
Dünən, 15:32 |
|
|
|
| • Vaşinqton Tehrandan nə istəyir? - Yaxın Şərqdə müharibənin kölgəsində böyük hesablaşma
Dünən, 15:30 |
|
|
|
| • Pişiyə dönmüş İranın miyoltusunu eşidəcəyikmi? - HƏQİQƏTƏNDƏMİ?
Dünən, 15:21 |
|
|
|
| • “Bravo” barəsində qiymət məsələsinə görə yenidən iş qaldırılıb
Dünən, 13:10 |
|
|
|
| • Azərbaycana qiyməti 586 manat olan tibbi maskanı kim gətirib? - İLGİNC
Dünən, 13:07 |
|
|
|
| • 17 ildə büdcəni belə talayıblar... - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 13:04 |
|
|
|
| • Nifaq salmaq istəyən nökərlərə qardaşlıq MESAJI
Dünən, 13:02 |
|
|
|
| • “Ailəmə Tehrandan çıxın deyə yalvardım, amma bacarmadım” – BBC jurnalistinin şəxsi dramı
Dünən, 12:58 |
|
|
|
| • “Ən pis sülh, müharibədən yaxşıdır”... - "Regionda diplomatiya əvəzinə silahlar işlədilir"
Dünən, 12:56 |
|
|
|
| • Bakı-Təbriz xəttində nifaq yaratmaq cəhdi: adekvat cavab, aydın mesaj - NƏ BAŞ VERİR?
Dünən, 12:49 |
|
|
|
| • Türkiyə İranla olan sərhədlərini möhkəmləndirir
Dünən, 12:45 |
|
|
|
|
