Ukrayna müharibəsinin əks-sədası: - Çin ABŞ-ni iki amillə qorxutmağa çalışır
Tarix: 21-02-2023, 16:44 | Çap et
Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsinin ildönümü yaxınlaşdıqca müharibənin strateji tərəfləri arasındakı münasibətlər sistemindəki gərginlik qabarır.
NATO-nun iki əsas gücü ABŞ və Britaniya cütlüyünü ən çox narahat edən məqam Çinin Rusiyaya silah ixrac etmək potensialını nəzərdən keçirməsidir.
Hərçənd ki, Çin ABŞ tərəfindən səslənən bəyanatların həqiqəti əks etdirmədiyini deyir.
Ancaq məsələnin miqyası təkcə Ukrayna mövzusu ilə də bitmir, çünki Çin ABŞ-yə qarşı hərbi ritorikasını səmada da göstərir – uçan şarlar vasitəsilə Vaşinqtonun reaksiyalarını yoxlayır və onun əsəblərini tarıma çəkir.
Ukraynadakı müharibə ABŞ ilə Çin arasında onsuz da gərgin olan münasibətlərin üstünə benzin tökdü və Tayvanın güc yolu ilə Pekinin yurisdiksiyasına birləşdirilməsi aktuallaşdı.
ABŞ-nin başının Ukraynaya qarışdığı bir zamanda Çin Tayvanın yekun statusu ilə bağlı fundamental iddialarını böyüdür, Vaşinqton isə Pekinə qulaqburması verməkdən ötrü səylərini xərcləyir.
Lakin ABŞ-nin müdaxilə imkanları yan təsirlərini göstərir, belə ki, Çin hava şarlarından ibarət “ordusunu” Vaşinqtonun strateji maraqlarının xəttini zədələmək üçün istifadə edir.
Bu cür mənzərə ABŞ-nin Çin və Tayvan arasındakı gərginliyin idarə edilməsindəki imkanlarını zəiflədə bilər.
Çünki Pekin ən azından ABŞ-ni iki mühakimə ilə qorxutmaq gücünə malikdir.
Birinci, Çin Rusiyaya silah tədarükü versiyasını Tayvan kartında Vaşinqtona qarşı şantaj siyasətinə keçirmək istəyir. Əgər ABŞ həqiqətən də Ukraynaya sona qədər dəstəkdə maraqlıdırsa, onda Çinin Rusiyaya silah ixracı gerçəkləşdirməməsində qətiyyət göstərməlidir. Lakin bu zaman Çinin şərti meydana çıxacaq: Tayvan probleminin həllində Çinə maneə yaradılmasın.
İkinci, hava şarlarından ibarət şəbəkə ABŞ-nin strateji obyektlərinin koordinatlarını götürüb və Pekin danışıqlarda bunu Vaşinqton əleyhinə çəkindirmək aktı kimi ortaya qoyur.
Yəqin Çin bu iki versiyanı əldə tutmaqla belə qənaətə gəlir ki, ABŞ Tayvan mövzusunun ipini əlindən buraxıb qaçacaq. Lakin məsələ göründüyü qədər sadə deyil, çünki ABŞ-nin Tayvanı əldən verməsi onun Cənubi Çin dənizindəki maraqlarını batıra bilər ki, Vaşinqton da belə bir xəttə getməz.
Çin bu versiyanı da ayaqda saxlayır, ona görə də Rusiya ilə qarşılıqlı ehtiyaclar çərçivəsində əməkdaşlığı ABŞ-Britaniya ikilisinin qlobal təsirlərini sarsıtmaq məqsədlərinə kökləyir.
Bu məntiqlə Çinin Rusiyanı hərbi yardımla təmin etmək istəkləri ilə bağlı iddialar həqiqət kimi səslənir, hərçənd ki, Pekin hələ də ehtiyatlı mövqeyindən tamamilə yayınmayıb.
Ukraynadakı müharibənin nəticələri Rusiyanın xeyrinə doğru dəyişsə, NATO-nun təhlükəsizlik arxitekturasının sütunları çatlayacaq. Çin bu cür mənzərənin yarana bilməsindən narahat deyil, çünki başa düşür ki, onun NATO ilə əməkdaşlığı üçün açıq sahə demək yoxdur.
Ukraynanın gələcəyinə dair yekun baxışlar aydın olsa, Tayvan mübahisələri qızışacaq, çünki Çinin iddialı rolu ABŞ üçün qəbuledilməzdir.
ABŞ-nin narahatlıqlarla bağlı dünyagörüşündə yer alan digər məqam Ukrayna müharibəsinin gedişatında Çin-Rusiya-İran üçlü oxunun yaradılması ehtimallarıdır.
Ancaq Rusiya və Çin İranın təhlükəsizlikdən irəli gələn qorxularını sakitləşdirməkdə maraqlı deyil, onlar Tehrana daha çox iqtisadi tərəfdaş kimi baxışlarını zilləyirlər.
Qərbin İrana qarşı sanksiyalarında Rusiya və Çini təşvişə salan məqamlar da iqtisadi meyarlarla əlaqəlidir.
İran isə fərqli məntiqdədir, o mənada ki, Tehran Rusiya və Çinlə əməkdaşlığı özünə qarşı güclənən beynəlxalq iradəni sarsıltmaq, nüvə proqramını genişlətmək prizmasından dəyərləndirir.
Ancaq Rusiya-Çin tandemi İranla sıx iqtisadi əməkdaşlığa üstünlük versə də, onların maraqları Tehranın nüvə faylı ilə uzlaşmayacaq.
Aqşin Kərimov,
Siyasi şərhçi - DİA.AZ
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Simonyan Paşinyanı təhqir etdi - İlk dəfə deyil...
Bu gün, 06:23 |
|
|
|
| • Subhani də erməni müxalifəti kimi RUS AĞZI ilə HÜRÜR - FAKT BUDUR!
Bu gün, 06:19 |
|
|
|
| • Ağdamda polis əməkdaşı minaya düşərək xəsarət alıb
Bu gün, 06:16 |
|
|
|
| • Yekaterinburq QƏTLİAMI - deputat ŞƏRH EDİR
Bu gün, 00:44 |
|
|
|
| • Manana anasının arzusunu gerçəkləşdirdi - VİDEO
Bu gün, 00:42 |
|
|
|
| • Putinin əli azərbaycanlıların qanına batıb - AzTV
Bu gün, 00:39 |
|
|
|
| • "Toylara ən çox aparılan müğənnidir, amma səsi yoxdur"
Dünən, 18:07 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı şahmatçını küsdürdülər, ölkədən getdi… - AXI NİYƏ?..
Dünən, 18:04 |
|
|
|
| • "Əgər Putin onları cəzalandırmasa, biz bunun qarşılığını verməyi bilirik" - Partiya sədrindən SƏRT açıqlama
Dünən, 18:01 |
|
|
|
| • Yekaterinburqda zorakılıqla saxlanılan azərbaycanlıların məhkəməsi başa çatıb - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:58 |
|
|
|
| • İran Azərbaycanı bununla “vurur”: ermənilər sevinir - KİV
Dünən, 12:21 |
|
|
|
| • Yekaterinburqda “qara bayram” - Qubernator hücumdan əvvəl Azərbaycan konsuluna nə deyib?
Dünən, 12:18 |
|
|
|
| • Rusiya ilə Azərbaycanda keçirilməsi nəzərdə tutulan mədəniyyət tədbirləri ləğv edilir - Nazirlik
Dünən, 12:14 |
|
|
|
| • Uydurma keçmişin əsarəti altında - AKTUAL
Dünən, 10:32 |
|
|
|
| • “Rasim Balayevlə yoldan keçən adi adama eyni qonorarı vermək olmaz” - ETİRAZ
Dünən, 10:29 |
|
|
|
| • Rusiyanın terrorçu 'OMON'çularına Azərbaycan DTX-da cinayət işi açılmalıdır - ÇAĞIRIŞ
Dünən, 10:24 |
|
|
|
| • Dost ölkənin ordusuna dəhşətli hücum: Yeni müharibə başlayır? - GƏLİŞMƏ
Dünən, 10:18 |
|
|
|
| • Deputatın qudasının şirkəti "Carçıoğlu Group"un vergi borcu 220 min manatı keçdi – cəmi 17 günə / FOTO+ VİDEO
Dünən, 10:08 |
|
|
|
| • “Bədheybət poqonlular”in zühuru - Aeroportda gözləyən “qara lentli maşınlar” dönəmi qayıdır
Dünən, 10:02 |
|
|
|
| • Rusiyanın Yekaterinburq şəhərində saxlanılan azərbaycanlıların məhkəmə prosesi başlayıb - FOTOLENT
Dünən, 09:59 |
|
|
|
| • Əmrullayevin işçilərindən ŞÜBHƏLİ ALIŞ-VERİŞ... - DETALLAR
Dünən, 09:00 |
|
|
|
| • Növbəti RUS VƏHŞİLİYİ... - NƏ ETMƏLİ?
Dünən, 08:58 |
|
|
|
| • Boğaza qədər zibilin içində olan səhiyyəmiz... - TƏBİB məlhəm ola bilmirsə...
Dünən, 08:52 |
|
|
|
| • "Gəncə Memorial Hospital"da DVX ƏMƏLİYYAT KEÇİRDİ - Cərimələndi / Külli miqdarda borcu da var
Dünən, 08:48 |
|
|
|
| • Qarşıdakı aylar həlledici olacaq: Qərbyönlü Paşinyan, yoxsa rusiyayönlü kilsə? - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 08:27 |
|
|
|
| • "Rusiyada azərbaycanlılara qarşı baş verənlər artıq sistem xarakterlidir" - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 08:22 |
|
|
|
| • "Səs var oxumaq üçündür, səs də var, qatıq satmaq üçün..." - ETİRAZ
Dünən, 08:17 |
|
|
|
| • İran yeni savaş astanasında: sərhəddə aktivlik – Azərbaycanlılar silahlandırılır…
Dünən, 08:14 |
|
|
|
| • Rəsmi Bakı vətəndaşının arxasındadır: qarşısında kim olursa, olsun... - AKTUAL
Dünən, 08:11 |
|
|
|
| • Masallıda baş verən cinayət işinin motivi məlum olub
Dünən, 08:06 |
|
|
|
| • Masallıda kişi of tügəngilə qayınanasını öldürüb, qohumlarına xəsarət yetirib - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 05:11 |
|
|
|
| • Postimperial və Putinal şovinizm - Ey, Kreml, ey, Kilsə, nə gündəsiniz ki...
Dünən, 02:46 |
|
|
|
| • Avropanın baş diplomatı İrəvana gəlir
Dünən, 02:41 |
|
|
|
| • Eyni Rusiya, eyni ssenari: Şovinizm və qəddarlıq - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Dünən, 02:37 |
|
|
|
| • Rusiyadan Azərbaycana qarşı növbəti vandalizm: - Kreml Bakıdan üzr istəməlidir!
Dünən, 00:36 |
|
|
|
| • "Kafeyə basqın edib, bizi döyə-döyə kabab bişirtdirib, yeyib içdilər" - Yekaterinburqda işgəncə görən azərbaycanlı
28-06-2025, 23:49 |
|
|
|
| • Rusiyada qeyri-rus xalqlarına qarşı dövlət terroru başlayıb
28-06-2025, 23:43 |
|
|
|
| • Rusiyada öldürülən qardaşların əmisi oğlu da - QƏTLƏ YETİRİLDİ
28-06-2025, 12:06 |
|
|
|
| • Paşinyan Ermənistanın Milli Təhlükəsizlik Xidmətinə yeni direktor təyin edib
28-06-2025, 12:03 |
|
|
|
| • Səfərovlar ailəsinə sübh tezdən edilən basqının TƏFƏRRÜATLARI - Bütün kişiləri döyüb apardılar
28-06-2025, 11:57 |
|
|
|
| • Yekaterinburqda öldürülən azərbaycanlıların nəşlərinin gətirilməsi ilə bağlı tədbirlər görülür
28-06-2025, 11:55 |
|
|
|
| • Zaqatalada sel TƏHLÜKƏSİ: 100 dən çox ev su altında qala bilər - FOTO
28-06-2025, 11:33 |
|
|
|
| • “Gəncəli Mübariz” xərçəngə tutuldu – Vəziyyəti ağırdır
28-06-2025, 10:56 |
|
|
|
| • "Qardaşlarımı Qarabağda dəfn etmək istəyirik" - Seyfəddin Hüseynli
28-06-2025, 10:52 |
|
|
|
| • Azərbaycan XİN-dən Yekaterinburqdakı vəhşiliyə REAKSİYA - "Zorakılığı törədənlərin qısa müddət ərzində..."
28-06-2025, 10:47 |
|
|
|
| • AZAL Bakı-Təl-Əviv reyslərini bərpa edir - DİQQƏT
28-06-2025, 10:42 |
|
|
|
| • Rusiyada qardaşları öldürülən jurnalist danışdı: - “OMON evə basqın edən zaman…”
28-06-2025, 10:30 |
|
|
|
| • Ermənistanda gərginlik böyüyür - Söhbət ölkənin gələcək müqəddəratından gedir
28-06-2025, 10:18 |
|
|
|
| • Çox gözəl sözlərdir: Tramp Putini təriflədi - Rusiya prezidenti nə deyib?
28-06-2025, 10:16 |
|
|
|
| • Azərbaycanlıların kütləvi həbsi ilə bağlı ilk rəsmi AÇIQLAMA - TƏFƏRRÜAT
28-06-2025, 10:11 |
|
|
|
|
