Kəşmir təhlükəsizlik deyil, kimlik problemidir - AKTUAL
Tarix: 25-04-2025, 10:09 | Çap et
1947-ci ildən bəri davam edən Kəşmir problemi təkcə sərhəd çəkişməsi deyil. Bu, müxtəlif dini-etnik kimliklərin toqquşması, regional hegemonluq uğrunda mübarizə və postimperial siyasi iradələrin sərt qarşıdurmasıdır. Kəşmir həm hindular, həm müsəlmanlar, həm də buddistlər üçün müqəddəs sayılan məkanlarla zəngindir. Amma bu mədəni müxtəliflik çoxdan təhlükəsizlik barrikadaları və silahlı münaqişələr fonunda kölgədə qalıb.
2019-cu ildə Hindistanın hakimiyyətə gələn hindu millətçi Bharatiya Janata Partiyası (BJP) Kəşmirə verilmiş xüsusi muxtariyyəti ləğv etməklə vəziyyəti radikal şəkildə dəyişdi. Bu qərar bölgənin müsəlman əhalisini “ikinci dərəcəli insanlar” statusuna salmaqla yanaşı, Kəşmir torpaqlarının qeyri-müsəlmanlara satılmasına da yaşıl işıq yandırdı. Tarazlıq pozuldu, müqavimət artdı.
Elə həmin il yaranan “Müqavimət Cəbhəsi” (The Resistance Front – TRF) özünü bu siyasətə qarşı yerli cavab olaraq təqdim etdi. Təşkilatın əsas hədəfi sadə və aydındır: Hindistan hökumətinin "turizm vasitəsilə inteqrasiya" planlarını sabotaj etmək, dinc mühiti terrorla sarsıtmaq və bununla da Delhi rəhbərliyinin uğursuzluğunu ifşa etmək.
Hindistanın İslamabadı terrora dəstəkdə ittiham etməsi yeni deyil. Lakin bu izah həddindən artıq sadələşdirilmiş və vəziyyəti dərk etmək üçün yetərsizdir. Pakistanın keçmişdə bu tip qruplaşmaları dəstəklədiyi doğrudur, lakin bu gün İslamabadın özü ciddi daxili siyasi, iqtisadi və hərbi xaosla üzləşib. Ölkədəki ekstremist qrupların hamısının dövlət nəzarətində olduğunu düşünmək — Cənubi Asiyanın reallıqlarından tamamilə uzaq bir xülyadır.
Daha təhlükəlisi isə odur ki, Hindistanın son illərdəki radikal siyasəti artıq yerli silahlı aktorları formalaşdırıb. Onlar özlərini Hindistanın "səssiz işğalına" qarşı vuruşan qəhrəmanlar kimi təqdim edir, xarici göstərişlərə yox, şəxsi qisas hissinə əsaslanırlar. Bu, idarəolunmaz bir radikalizmdir — milliyyətçiliyin sərhədsiz forması.
Bütün bunlarla yanaşı, Hindistanın özü Pakistanın Belucistan bölgəsindəki separatçılara dəstək verir. Hətta bu fəaliyyət “Rao doktrinası” adlı rəsmi sənəddə də təsbit olunub. Beləliklə, Kəşmir ətrafında baş verənlər iki dövlətin qarşılıqlı şəkildə bir-birinin zəif yerlərinə zərbə vurduğu hibrid müharibənin tərkib hissəsidir.
Terror aktından sonra Hindistan hökumətinin reaksiyası klassik sxemdə baş verdi: Pakistanla su paylaşımı barədə 1960-cı il razılaşmasının dayandırılması, diplomatik heyətin azaldılması, sərhəd keçid məntəqələrinin bağlanması, viza azadlığı ilə ölkəyə gəlmiş pakistanlıların 48 saat ərzində çıxarılması. Bu, siyasətdən çox, ritorikadır. İctimaiyyətin gözündə güclü görünmək üçün edilən addımlardır.
Lakin bu siyasətin praktik effekti nədir? Qısa müddətli reytinq artımı və millətçi çevrələrdə razılıq dalğası. Lakin uzunmüddətli perspektivdə — daha da artan radikallaşma, daha çox hücumlar və daha az təhlükəsizlik.
Nəticə: Kəşmir təhlükəsizlik deyil, kimlik problemidir
Hindistan Kəşmir problemini təhlükəsizlik məsələsi kimi təqdim edir. Amma əslində bu — kimlik, hüquq və siyasi təmsilçilik məsələsidir. Bu reallıq qəbul edilmədikcə, tətbiq olunan istənilən hərbi və inzibati tədbir yalnız müvəqqəti sakitlik gətirə bilər. Əsas səbəbləri aradan qaldırmayan siyasət — problemin özünü daha da dərinləşdirir.
BayВsaran faciəsi — bu yolda növbəti dayanacaqdır. Əgər Hindistan rəhbərliyi bu səsi eşitmək əvəzinə yalnız repressiyalarla cavab verəcəksə, sabah turistlər təkcə gəlməkdən imtina etməyəcəklər. Onlar suallar verməyə başlayacaqlar. Və bu — istənilən avtoritar rejim üçün daha təhlükəli bir ssenaridir.
Elçin Alıoğlu - "DİA-AZ"
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Bakı Sağlamlıq Mərkəzinin xalis mənfəəti 6 dəfədən çox azalıb - HESABAT
Bu gün, 15:49 |
|
|
|
| • Paşinyan hökuməti Moskva ilə körpüləri tam yandırmamağa çalışır - ONA GÖRƏ DƏ...
Bu gün, 15:45 |
|
|
|
| • Sənət adamları bu klublara azarkeşlik edirlər - SİYAHI
Bu gün, 15:42 |
|
|
|
| • Ermənistan və NATO Cənubi Qafqazda təhlükəsizliyi müzakirə edib - KİV
Bu gün, 15:40 |
|
|
|
| • Dron hücumu ilə NATO-ya mesaj: - cəzasızlıq Moskvanı cəsarətləndirir
Bu gün, 15:38 |
|
|
|
| • Rus politoloq sarsaqladı – Azərbaycanın gücünü görməməzliyə vurmaq cəhdləri
Bu gün, 15:33 |
|
|
|
| • Yusif Məmmədovun şok fırıldağı: İnsanları belə aldadır - DİQQƏT!
Bu gün, 15:13 |
|
|
|
| • Rusiyada benzin sürətlə bahalaşır – Azərbaycanda da qiymətlər arta bilərmi?
Bu gün, 15:07 |
|
|
|
| • Daş-qaş içində "üzən" müğənnilər: Görməmişliyin sərhədi görünmür - Ekspert
Bu gün, 15:00 |
|
|
|
| • Deputat özünə yeni sayt yaratdı - FOTO
Bu gün, 14:58 |
|
|
|
| • Suriyada Hizbullah üzvləri həbs olunub - Dəməşqdən Tel-Əvivə JEST?
Bu gün, 14:55 |
|
|
|
| • ƏSLİNDƏ HƏBSXANADA YATMALI OLAN BİR ŞƏXSƏ MEDAL NECƏ VƏ NİYƏ VERİLDİ? - İLGİNC
Bu gün, 13:36 |
|
|
|
| • "Beş-on naşükür adama görə bütün köçkünlər haqqında mənfi rəy formalaşdırmasınlar!" - ETİRAZ
Bu gün, 13:19 |
|
|
|
| • Naxçıvanda əsgər Ceyhun Hüseynovun qətli ilə bağlı ittiham olunan komandir və xidmət rəisi azadlığa buraxılıb
Bu gün, 13:16 |
|
|
|
| • "Səmərəsiz qurum olan SOCAR xalqın pulunu niyə göyə sovurur?" - İndi bilindi ki, neftçilərin maaşları niyə qalxmır...
Bu gün, 13:08 |
|
|
|
| • Anar Babayev Konstitusiya Məhkəməsinin aparat rəhbəri TƏYİN EDİLDİ - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 13:01 |
|
|
|
| • Deputatdan pensiya yaşının çox olması barədə etirazlara CAVAB: - “Pessimist notlara köklənməməliyik ki, insanlar tez vəfat edirlər”
Bu gün, 12:58 |
|
|
|
| • Ordubadda dövlət xidmətinə RÜŞVƏT İTTİHAMI... - "Əsgərlikdən yayındırırlar..."
Bu gün, 12:45 |
|
|
|
| • Paşinyanın adamı Azərbaycana gəldi – Mustafayev isə Zəngəzura…
Bu gün, 12:31 |
|
|
|
| • Azərbaycandan ucuz benzin alacağıq, Bakıda erməni malları satılacaq - Simonyan
Bu gün, 12:22 |
|
|
|
| • Dövlətin strateji obyekti Azercell-ə verilir - İDDİA
Bu gün, 12:12 |
|
|
|
| • 907-ci düzəliş birdəfəlik ləğv edilməlidir - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 12:00 |
|
|
|
| • Gömrükçülərin düşdüyü qəzaya görə sürücü həbs edildi - Bir nəfər ölmüşdü
Bu gün, 11:59 |
|
|
|
| • Xaricdə təhsil vədi ilə dələduzluq edən “Pilgrim Education” qalmaqalı böyüyür - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 11:56 |
|
|
|
| • Sülh müqaviləsinə sayılı günlər qaldı - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 11:52 |
|
|
|
| • Xaçmaz xəstəxanasında FACİƏ – 45 yaşlı kişi antibiotikdən sonra həyatını itirib
Bu gün, 11:47 |
|
|
|
| • "Atlas Medical"da qanunsuzluq: İxtisasa uyğun olmayan fəaliyyət, səhv müalicə... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:46 |
|
|
|
| • Ermənistanda sülhü dəstəkləyənlərin sayı artır - AMMA...
Bu gün, 11:44 |
|
|
|
| • “Azərsun” çirkaba batmış duzu bizə yedizdirir - Masazır gölünə qarışan KANALİZASİYA
Bu gün, 11:40 |
|
|
|
| • Eldar Mahmudovun adamı, yoxsa təsadüfi fiqur? – Xəlil Göyüşovun qaranlıq əlaqələri
Bu gün, 11:34 |
|
|
|
| • "Bu “Bəxt üzüyü-2” o biri “Bəxt üzüyü” deyil"
Bu gün, 11:29 |
|
|
|
| • “Azərişıq” ASC-nin vəzifəli şəxslərinə hökm oxundu
Bu gün, 11:26 |
|
|
|
| • Niyazi Bayramov Gəncə İdman Sarayına hələ də pul “yedizdirir” - İLGİNC FAKTLAR...
Bu gün, 11:05 |
|
|
|
| • İrəvandan Zəngəzur açıqlaması: - Başladı, Mehridə dağlar dağıdılır
Bu gün, 11:02 |
|
|
|
| • Manaf Ağayevin oğlu işdən çıxarıldı - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 10:46 |
|
|
|
| • SOCAR rəsmisinin rumın qızla gizli eşq macərası... - FOTO
Bu gün, 10:38 |
|
|
|
| • Azərbaycanda şirkətin səhmdarlarında pay bölgüsü dəyişib
Bu gün, 10:33 |
|
|
|
| • MİDA uşaqların oynadığı yaşıllıq sahəsini söküb, şarj stansiyası tikir - Sakinlərdən ETİRAZ
Bu gün, 10:31 |
|
|
|
| • Direktor müavininin meyiti kanaldan tapıldı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:16 |
|
|
|
| • Azərbaycan kürünü xaricə neçəyə satır? - AÇIQLAMA
Bu gün, 10:14 |
|
|
|
| • İpoteka evlərinin qiyməti gənc ailələr üçün əlçatmaz olur - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 10:11 |
|
|
|
| • “Bank of Baku” vəfat etmiş qazinin kredit borcunu niyə SİLMİR? – Deputatlardan ETİRAZ
Bu gün, 10:05 |
|
|
|
| • 9 saylı türmədə nələr baş verir? - müəmmalı görüş, dustaqlardan etiraz
Bu gün, 09:58 |
|
|
|
| • Xankəndidəki “Nənə və baba” heykəli sökülür? - “Ciddi memarlıq üslubu yoxdur, ona görə də..”
Bu gün, 09:54 |
|
|
|
| • “Xüsusilə vəzifəli şəxslər caduya aludə olanda insanlar inanırlar” - Tahir Kərimli
Bu gün, 09:50 |
|
|
|
| • Paşinyanın partiyası qurultaya gedir - KİV
Bu gün, 09:43 |
|
|
|
| • Problemli kreditlər sürətlə artır: nə baş verir? - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 09:41 |
|
|
|
| • Gəncə İdman Sarayında tikinti işlərinin davamına daha 377 min manat vəsait ayrılıb
Bu gün, 09:34 |
|
|
|
| • "MİDA" MMC auditor seçdi - QALİB, MƏBLƏĞ
Bu gün, 09:28 |
|
|
|
| • AŞPA müəyyən güc mərkəzlərinin təsiri altındadır - FAKT BUDUR
Bu gün, 09:26 |
|
|
|
|
