Ankara uyğurlara diqqəti artırıb - GƏLİŞMƏ
Tarix: 22-07-2024, 09:14 | Çap et
Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan bir müddət əvvəl Çinə səfəri zamanı Pekindən sonra uyğur türklərinin yaşadığı Sincan bölgəsinə də səfər etmiş, yerli sakinlərlə görüşmüşdü. Ankaranın Pekindən uyğur siyasətinə yenidən baxmaq tələbi beynəlxalq aləmin diqqətini çəkib.
Hakan Fidan Pekindəki çıxışı zamanı Çin hakimiyyətini Sincan əyalətindəki uyğur müsəlman azlığının mədəni hüquqlarına hörmət etməyə çağırmışdı. Bu çağırış, Cumhurbaşqanı Rəcəb Tayyib Ərdoğanın son illərdə uyğur məsələsi ilə bağlı qəbul etdiyi ehtiyatlı yanaşmadan əhəmiyyətli dərəcədə uzaqlaşdığını göstərir. Türkiyə üçün Çinlə iqtisadi əlaqələri üst səviyyədə saxlamaq vacibdir. Misal üçün Çin Türkiyədə elektriklə çalışan avtomobil zavodu tikməyi planlaşdırır. Buna baxmayaraq, Türkiyə hökuməti və siyasi partiyalar uyğurların hüquqları mövzusundan imtina etmirlər. Müxalifət partiyalarının tanınmış liderləri, o cümlədən Ərdoğanın ortağı Milliyətçi Hərəkat Partiyasının lideri Dövlət Baxçalı çıxışlarında zaman-zaman uyğur mövzusuna toxunurlar. Türkiyə hökuməti bu mövzuda ictimai rəylə də hesablaşır. İslam dünyasında uyğur mövzusunu gündəmdə saxlamağa çalışan əsas dövlət Türkiyədir. 2019-cu ildə BMT-də Pekini bir milyondan çox uyğura “işgəncə verməkdə” qınaması Ankara ilə Pekin arasında ciddi gərginliyə səbəb olmuşdu. Bu gərginlik arxada qalsa da, Ankara uyğur mövsusundan imtina etmir. Çünki, Çini illər uzunu tərk edən uyğurların bir hissəsi Türkiyədə sığınacaq tapıb. Türkiyə 1950-ci illərdən bu yana təqiblərdən qaçan uyğurlar üçün əlverişli məkana çevrilib. Hazırda Türkiyədə yaşayan təxminən 50 min uyğur Çindən kənarda ən böyük uyğur diasporudur.
ABŞ, bir sıra Avropa ölkəsi, o cümlədən Yaponiya da uyğurların hüquqlarının qorunması mövzusuna diqqət ayırırlar. Pekin bu mövzuda bütün tənqidləri rədd edib. Ankara uyğur mövzusunu diqqətdə saxlasa da, Çinlə münasibətlərin gərginləşməsini istəmir. Türkiyə ilə münasibətlərin gərginləşməsi Pekinin də maraqlarına cavab vermir. Bəlkə buna görə, Pekin Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidanın Pekinlə yanaşı uyğurların yaşadığı bölgəyə də səfərinə icazə verib. Pekin Türkiyəni Avrasiya bölgəsinin əsas dövlətlərindən biri kimi qiymətləndirir, bu dövlətə “bir kəmər, bir yol” təşəbbüsündə önəmli rol ayırır. Digər tərəfdən Pekin ABŞ və Avropa İttifaqına qarşı çoxqütblü dünyanın formalaşmasında da Türkiyəyə ümid edir.
Bu arada, Çin Kommunist Partiyası 800 milyon insanı yoxsulluqdan xilas etdiyini bəyan edib. Çində ucuz içşi qüvvəsi hesabına artan istehsal diqqətdən yayınmayıb. Çin adambaşına düşən ümumi daxili məhsulun həcminə görə dünya miqyasında 74-cü yerdədir. İqtisadi durumlarından narazı qalanlar içərəsində uyğurlar da var. Başqa bir narazılıq uyğur adlarının dəyişdirilməsiylə bağlıdır. Müxtəlif mənbələrə görə, Sincanda uyğurlar üçün dini, tarixi və mədəni məna daşıyan 630-a yaxın kəndin adı dəyişdirilib.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
Dia-az.İnfo
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Təbriz yaxınlığında məhv edilən ballistik raket zavodunun görüntüləri yayıldı - FOTO
Bu gün, 18:07 |
|
|
|
| • Göygöl RİH "bir sıra tədbirlərə" 140 min manat xərcləyəcək
Bu gün, 18:04 |
|
|
|
| • Mədəniyyət Mərkəzində kütləvi İXTİSAR – 35 nəfər niyə işdən ÇIXARILIR?
Bu gün, 18:02 |
|
|
|
| • DGK-nın hospitalına 1,4 milyonluq tibbi mal satacaq 2 manatlıq “Paşa-K” Firması kimindir? - İLGİNC
Bu gün, 17:58 |
|
|
|
| • Azər Qasımlının məhkəməsi başlayıb
Bu gün, 17:47 |
|
|
|
| • İsrail ordusu Tehranda İranın daxili təhlükəsizlik sisteminin qərargahına zərbə endirib - “X”
Bu gün, 17:45 |
|
|
|
| • Gənc alimdən tələb: Sənədlərimi saxtalaşdıran bu şəxslər cəzalandırılsın! - FOTO
Bu gün, 17:35 |
|
|
|
| • Xameneidən kritik çağırışı: Xeybər döyüşü nədir? – Müsəlman dünyası birləşir?
Bu gün, 17:27 |
|
|
|
| • Yaxın saatlarda vəziyyət dəyişəcək: - Çin və ABŞ müharibəyə bu halda qoşulacaq
Bu gün, 17:25 |
|
|
|
| • Hospital rəisi polkovnik Şükür Eyvazov haqqında Elçin Quliyevə şikayət… - 4 ildir ki...
Bu gün, 17:15 |
|
|
|
| • Baş Prokuror əmrlər imzalayıb: KİM HARA GETDİ... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:09 |
|
|
|
| • Xaçmazda qadını qətlə yetirən şəxsə 19 il həbs cəzası verilib
Bu gün, 17:05 |
|
|
|
| • Əvvəl malda problem, sonra müqavilədə haqsızlıq: - “Embawood” cərimələndi
Bu gün, 17:03 |
|
|
|
| • ONKOLOJİ XƏSTƏ OLAN GƏNCİ HƏRBİ XİDMƏTƏ APARDILAR... - "TSEK-in həkimləri yenə də cəzalandırılmayacaq?"
Bu gün, 16:57 |
|
|
|
| • İran AEBA-nı öhdəliklərini yerinə yetirməməkdə ittiham edib
Bu gün, 16:53 |
|
|
|
| • Trampın İran planı nədir? - Yeni TƏFƏRRÜATLAR
Bu gün, 16:37 |
|
|
|
| • Ölüm olan klinikada yoxlama aparıldı: Həkim qanunsuz işləyirmiş - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 16:35 |
|
|
|
| • Fəzail Ağamlı da partiya sədrliyindən GEDİR - AÇIQLAMA
Bu gün, 16:32 |
|
|
|
| • Aqrar Universitetdə ŞOK YEYİNTİ FAKTLARI –Qanun pozuntularını kimlər ört-basdır edir…
Bu gün, 16:22 |
|
|
|
| • Rusiya Ermənistanda din-dövlət münasibətlərini gərginləşdirməyə çalışır - FAKT BUDUR...
Bu gün, 16:19 |
|
|
|
| • Sertifikasiyadan kəsilən müəllimlərlə bağlı MARAQLI TƏKLİF - “Keçə bilməyənlərə aylıq maaş ödənilsin”
Bu gün, 16:17 |
|
|
|
| • Bərdədə Cümə məscidinin yanındakı qanunsuz tikintini hansı məmur himayə edir? -FOTOFAKT
Bu gün, 16:13 |
|
|
|
| • Ermənistan Zəngəzur dəhliz ilə bağlı təkbaşına qərar verə bilməz - Bakı tələblərində israrlıdır
Bu gün, 16:08 |
|
|
|
| • Qonşuda müharibə və Azərbaycan reallığı – Xüsusi təhlil
Bu gün, 16:04 |
|
|
|
| • İran İsraillə münaqişədə qalib gələcək - Xameneyi
Bu gün, 16:03 |
|
|
|
| • Rusiyada Ermənistana qarşı hibrid fəaliyyətlərlə məşğul olan müəyyən dairələr var - Paşinyan
Bu gün, 15:59 |
|
|
|
| • Anar Məmmədovun Londondakı KFC restoranları 2 ildən sonra gəlir əldə edib – Hesabat
Bu gün, 15:58 |
|
|
|
| • Tədbiri yarımçıq icra edən şirkət bu dəfə nazirliyin 2,6 milyonluq tenderini uddu - QANUN HƏRLƏYƏN KİMDİR Kİ...
Bu gün, 15:55 |
|
|
|
| • İran öz vətəndaşlarına TƏCİLİ XƏBƏRDARLIQ etdi - Son dəfə...
Bu gün, 15:52 |
|
|
|
| • Dövlət Komitəsinin 226 min manatlıq tenderi - LƏĞV OLUNDU
Bu gün, 15:36 |
|
|
|
| • Şah oğlunun müraciəti və xalqların arzusu: - Rza Pəhləvinin siyasətə qayıtmaq istəyi
Bu gün, 15:32 |
|
|
|
| • Vaşinqton Tehrandan nə istəyir? - Yaxın Şərqdə müharibənin kölgəsində böyük hesablaşma
Bu gün, 15:30 |
|
|
|
| • Pişiyə dönmüş İranın miyoltusunu eşidəcəyikmi? - HƏQİQƏTƏNDƏMİ?
Bu gün, 15:21 |
|
|
|
| • “Bravo” barəsində qiymət məsələsinə görə yenidən iş qaldırılıb
Bu gün, 13:10 |
|
|
|
| • Azərbaycana qiyməti 586 manat olan tibbi maskanı kim gətirib? - İLGİNC
Bu gün, 13:07 |
|
|
|
| • 17 ildə büdcəni belə talayıblar... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 13:04 |
|
|
|
| • Nifaq salmaq istəyən nökərlərə qardaşlıq MESAJI
Bu gün, 13:02 |
|
|
|
| • “Ailəmə Tehrandan çıxın deyə yalvardım, amma bacarmadım” – BBC jurnalistinin şəxsi dramı
Bu gün, 12:58 |
|
|
|
| • “Ən pis sülh, müharibədən yaxşıdır”... - "Regionda diplomatiya əvəzinə silahlar işlədilir"
Bu gün, 12:56 |
|
|
|
| • Bakı-Təbriz xəttində nifaq yaratmaq cəhdi: adekvat cavab, aydın mesaj - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 12:49 |
|
|
|
| • Türkiyə İranla olan sərhədlərini möhkəmləndirir
Bu gün, 12:45 |
|
|
|
| • Mehdiyevlərin biznes ortağı şirkəti MTK-dan MMC-yə çevirir - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:43 |
|
|
|
| • Ermənistanda iş adamı hakimiyyəti ələ keçirməyə açıq çağırışlar etməkdə ittiham olunur
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
| • Paşinyanın Türkiyəyə səfəri İranla əlaqəli ola bilər - AÇIQLAMA
Bu gün, 12:28 |
|
|
|
| • Dünyamalıyevanın gözü DÜNYA MALINDADIRSA... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 12:24 |
|
|
|
| • İsrail İrana qarşı müharibədə niyə ABŞ-a möhtacdır? - AKTUAL
Bu gün, 12:21 |
|
|
|
| • İranda xalq DEVRİMƏ QALXARSA... - QAN... QİSAS... VƏ...
Bu gün, 12:19 |
|
|
|
| • Xalq bizimlə olsa, heç bir problem ölkəyə təhlükə yaratmayacaq - Məsud Pezeşkian
Bu gün, 12:15 |
|
|
|
| • Rövşən Nəbiyev yüksək vəzifəyə TƏYİN OLUNDU - FOTO
Bu gün, 12:13 |
|
|
|
| • Daxili savaş gedir, generalların yeri İsrailə ötürülür
Bu gün, 12:11 |
|
|
|
|
