NATO sammiti: tarixi olmalı idi, amma olmadı - NƏ BAŞ VERİR?
Tarix: 15-07-2024, 07:33 | Çap et
Vaşinqtonda keçirilən yubiley sammitində, həqiqətən tarixi sıçrayışlı qərarlar əvəzinə (və burada təkcə Ukraynanın gələcək üzvlüyü ilə bağlı deyil), NATO əvvəldən olduğu kimi öz “köklərinə” - öz bürokratik mexanizminə qayıtdı.
Bu mexanizm zərif, lakin çox ləngdir - çünki o, 1949-cu ilin aprelində SSRİ-nin tammiqyaslı silahlı hücumuna, eyni yöndəmsiz, dəhşətli mexanizmə cavab vermək üçün yaradılmışdır.
Tarixi ərzində Alyans bir neçə uğurlu, lakin eyni dərəcədə yavaş təşkilati və bürokratik transformasiyalardan keçmişdir:
“Soyuq müharibə” başa çatdıqdan sonra;
11 sentyabr 2001-ci il “əl-Qaidə” hücumlarından sonra;
2014-cü ilin fevralında Rusiyanın Ukraynaya qarşı təcavüzünün birinci hibrid mərhələsindən sonra.
Bu transformasiyaların heç biri nə tez, nə də vaxtında olmadı - NATO həmişə hadisələrə, təhdidlərə qabaqcadan reaksiya əvəzinə sonradan reaksiya verdi (çox gecikmə ilə). Bəli, hər şeydən sonra, NATO-nun kollektiv təhlükəsizlik sisteminin fəlsəfəsi yarandığı ilk gündən qabaqlayıcı deyil, çəkindirmə və cavab verməkdən ibarət olmuşdur.
Bununla belə, Avropa və Avro-Atlantik təhlükəsizliyinə təhdidlərin dinamikası, dəyişkənliyi də hər dəfə artıb.
Cari qərarlarda Alyans aşağıdakı əsas məqamlara diqqət yetirib:
üzv ölkələrin ÜDM-nin 2%-nin öz təhlükəsizliyi və müdafiəsi üçün qeyri-kafi məcburi xərcləmə probleminin həlli (bu gün Alyansın 32 ölkəsindən yalnız 4-ü 1,28%-dən 1,81%-ə qədər xərcləyir ki, bu da əvvəlki dövrlərdən o qədər də çox deyil) və limitin 3%-ə qədər artırılması ilə bağlı müzakirələrə başlamaq;
bütün üzv ölkələrin hərbi-sənaye kompleksi arasında koordinasiya və əməkdaşlığın gücləndirilməsi;
Rusiya Federasiyasından gələn təhlükəyə uzunmüddətli müqavimət göstərmək üçün Avropada öz strateji zərbə imkanlarını inkişaf etdirmək;
hibrid və kiber təhlükələrə cavab vermək üçün formal təşkilati və bürokratik mexanizmlərin yaradılması;
Ukraynaya daimi dəstək və yardım göstərmək üçün rəsmi təşkilati və bürokratik mexanizmlərin yaradılması və dövlətimizin təşkilata rəsmi dəvət olunması üçün siyasi ilkin şərtlərin təmin edilməsi.
Bununla belə, əlavə olaraq, ən mühüm problem qalır: müttəfiqlərin bütün mövcud mexanizm və vasitələrdən faktiki istifadə etmək üçün siyasi iradəsi.
Axı 75 il əvvəl Şimali Atlantika Alyansı məhz ona görə yaradılmışdı ki, ona üzv olan ölkələrin orduları heç vaxt döyüşməsin. Və indiyədək Alyans bu ideal çərçivələrə əməl etməyi bacarıb. Bununla belə, müttəfiqlər yadda saxlamalıdırlar ki, bu çərçivə əsasən NATO ordularının döyüşə girmək istəyinə, eləcə də siyasi liderlərin həmişə yalnız təhdidlərə cavab vermək demək olmayan vaxtında və düzgün qərarlar qəbul etməyə real istəyinə görə mövcuddur.
Müəllif: Taras Jovtenko – Ukraynalı beynəlxalq təhlükəsizlik eksperti
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • BDU-nun rektoru Qlobal Dayanıqlı İnkişaf Konqresinin panel müzakirəsində çıxış edib - FOTO
Bu gün, 21:25 |
|
|
|
| • Tramp Putinin İranla bağlı vasitəçilik təklif etdiyini bildirib
Bu gün, 19:42 |
|
|
|
| • Təbriz yaxınlığında məhv edilən ballistik raket zavodunun görüntüləri yayıldı - FOTO
Bu gün, 18:07 |
|
|
|
| • Göygöl RİH "bir sıra tədbirlərə" 140 min manat xərcləyəcək
Bu gün, 18:04 |
|
|
|
| • Mədəniyyət Mərkəzində kütləvi İXTİSAR – 35 nəfər niyə işdən ÇIXARILIR?
Bu gün, 18:02 |
|
|
|
| • DGK-nın hospitalına 1,4 milyonluq tibbi mal satacaq 2 manatlıq “Paşa-K” Firması kimindir? - İLGİNC
Bu gün, 17:58 |
|
|
|
| • Azər Qasımlının məhkəməsi başlayıb
Bu gün, 17:47 |
|
|
|
| • İsrail ordusu Tehranda İranın daxili təhlükəsizlik sisteminin qərargahına zərbə endirib - “X”
Bu gün, 17:45 |
|
|
|
| • Gənc alimdən tələb: Sənədlərimi saxtalaşdıran bu şəxslər cəzalandırılsın! - FOTO
Bu gün, 17:35 |
|
|
|
| • Xameneidən kritik çağırışı: Xeybər döyüşü nədir? – Müsəlman dünyası birləşir?
Bu gün, 17:27 |
|
|
|
| • Yaxın saatlarda vəziyyət dəyişəcək: - Çin və ABŞ müharibəyə bu halda qoşulacaq
Bu gün, 17:25 |
|
|
|
| • Hospital rəisi polkovnik Şükür Eyvazov haqqında Elçin Quliyevə şikayət… - 4 ildir ki...
Bu gün, 17:15 |
|
|
|
| • Baş Prokuror əmrlər imzalayıb: KİM HARA GETDİ... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:09 |
|
|
|
| • Xaçmazda qadını qətlə yetirən şəxsə 19 il həbs cəzası verilib
Bu gün, 17:05 |
|
|
|
| • Əvvəl malda problem, sonra müqavilədə haqsızlıq: - “Embawood” cərimələndi
Bu gün, 17:03 |
|
|
|
| • ONKOLOJİ XƏSTƏ OLAN GƏNCİ HƏRBİ XİDMƏTƏ APARDILAR... - "TSEK-in həkimləri yenə də cəzalandırılmayacaq?"
Bu gün, 16:57 |
|
|
|
| • İran AEBA-nı öhdəliklərini yerinə yetirməməkdə ittiham edib
Bu gün, 16:53 |
|
|
|
| • Trampın İran planı nədir? - Yeni TƏFƏRRÜATLAR
Bu gün, 16:37 |
|
|
|
| • Ölüm olan klinikada yoxlama aparıldı: Həkim qanunsuz işləyirmiş - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 16:35 |
|
|
|
| • Fəzail Ağamlı da partiya sədrliyindən GEDİR - AÇIQLAMA
Bu gün, 16:32 |
|
|
|
| • Aqrar Universitetdə ŞOK YEYİNTİ FAKTLARI –Qanun pozuntularını kimlər ört-basdır edir…
Bu gün, 16:22 |
|
|
|
| • Rusiya Ermənistanda din-dövlət münasibətlərini gərginləşdirməyə çalışır - FAKT BUDUR...
Bu gün, 16:19 |
|
|
|
| • Sertifikasiyadan kəsilən müəllimlərlə bağlı MARAQLI TƏKLİF - “Keçə bilməyənlərə aylıq maaş ödənilsin”
Bu gün, 16:17 |
|
|
|
| • Bərdədə Cümə məscidinin yanındakı qanunsuz tikintini hansı məmur himayə edir? -FOTOFAKT
Bu gün, 16:13 |
|
|
|
| • Ermənistan Zəngəzur dəhliz ilə bağlı təkbaşına qərar verə bilməz - Bakı tələblərində israrlıdır
Bu gün, 16:08 |
|
|
|
| • Qonşuda müharibə və Azərbaycan reallığı – Xüsusi təhlil
Bu gün, 16:04 |
|
|
|
| • İran İsraillə münaqişədə qalib gələcək - Xameneyi
Bu gün, 16:03 |
|
|
|
| • Rusiyada Ermənistana qarşı hibrid fəaliyyətlərlə məşğul olan müəyyən dairələr var - Paşinyan
Bu gün, 15:59 |
|
|
|
| • Anar Məmmədovun Londondakı KFC restoranları 2 ildən sonra gəlir əldə edib – Hesabat
Bu gün, 15:58 |
|
|
|
| • Tədbiri yarımçıq icra edən şirkət bu dəfə nazirliyin 2,6 milyonluq tenderini uddu - QANUN HƏRLƏYƏN KİMDİR Kİ...
Bu gün, 15:55 |
|
|
|
| • İran öz vətəndaşlarına TƏCİLİ XƏBƏRDARLIQ etdi - Son dəfə...
Bu gün, 15:52 |
|
|
|
| • Dövlət Komitəsinin 226 min manatlıq tenderi - LƏĞV OLUNDU
Bu gün, 15:36 |
|
|
|
| • Şah oğlunun müraciəti və xalqların arzusu: - Rza Pəhləvinin siyasətə qayıtmaq istəyi
Bu gün, 15:32 |
|
|
|
| • Vaşinqton Tehrandan nə istəyir? - Yaxın Şərqdə müharibənin kölgəsində böyük hesablaşma
Bu gün, 15:30 |
|
|
|
| • Pişiyə dönmüş İranın miyoltusunu eşidəcəyikmi? - HƏQİQƏTƏNDƏMİ?
Bu gün, 15:21 |
|
|
|
| • “Bravo” barəsində qiymət məsələsinə görə yenidən iş qaldırılıb
Bu gün, 13:10 |
|
|
|
| • Azərbaycana qiyməti 586 manat olan tibbi maskanı kim gətirib? - İLGİNC
Bu gün, 13:07 |
|
|
|
| • 17 ildə büdcəni belə talayıblar... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 13:04 |
|
|
|
| • Nifaq salmaq istəyən nökərlərə qardaşlıq MESAJI
Bu gün, 13:02 |
|
|
|
| • “Ailəmə Tehrandan çıxın deyə yalvardım, amma bacarmadım” – BBC jurnalistinin şəxsi dramı
Bu gün, 12:58 |
|
|
|
| • “Ən pis sülh, müharibədən yaxşıdır”... - "Regionda diplomatiya əvəzinə silahlar işlədilir"
Bu gün, 12:56 |
|
|
|
| • Bakı-Təbriz xəttində nifaq yaratmaq cəhdi: adekvat cavab, aydın mesaj - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 12:49 |
|
|
|
| • Türkiyə İranla olan sərhədlərini möhkəmləndirir
Bu gün, 12:45 |
|
|
|
| • Mehdiyevlərin biznes ortağı şirkəti MTK-dan MMC-yə çevirir - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:43 |
|
|
|
| • Ermənistanda iş adamı hakimiyyəti ələ keçirməyə açıq çağırışlar etməkdə ittiham olunur
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
| • Paşinyanın Türkiyəyə səfəri İranla əlaqəli ola bilər - AÇIQLAMA
Bu gün, 12:28 |
|
|
|
| • Dünyamalıyevanın gözü DÜNYA MALINDADIRSA... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 12:24 |
|
|
|
| • İsrail İrana qarşı müharibədə niyə ABŞ-a möhtacdır? - AKTUAL
Bu gün, 12:21 |
|
|
|
| • İranda xalq DEVRİMƏ QALXARSA... - QAN... QİSAS... VƏ...
Bu gün, 12:19 |
|
|
|
| • Xalq bizimlə olsa, heç bir problem ölkəyə təhlükə yaratmayacaq - Məsud Pezeşkian
Bu gün, 12:15 |
|
|
|
|
