“Ayaz Salayevə Sovet Rusiyasının dilimizin başına açdığı oyunları təkrar-təkrar araşdırmağı və öyrənməyi məsləhət görərdim” - REAKSİYA
Tarix: 20-02-2025, 09:44 | Çap et
Kinorejissor Ayaz Salayevin dilimizlə bağlı fikirləri ciddi müzakirələrə səbəb olub.
Baku TV-də Elçin Əlibəylinin verilişində Sabir Rüstəmxanlı ilə Ayaz Salayev arasında anlaşılmazlıq yaranıb.
Ayaz Salayev Moskvada təhsil aldığı üçün özünü şanslı hesab etdiyini bildirib.
Daha sonra o, “Rus dili Azərbaycan dili üçün təhlükəli deyil. Lakin türk dili təhlükəlidir. Çünki mənim tələbələrim artıq “kasaba” deyirlər, “qəsəbə” sözünü işlədən yoxdur” deyib.
Bu fikir Sabir Rüstəmxanlının xoşuna gəlməyib və o, öz etirazını bildirib: “Ayaz bəy, bu elə sənin Moskvada oxumağının nəticəsində yaranmış bir təfəkkürdür ki, türk dili bizim üçün təhlükədir. Bu dil mənim öz dilimdir, necə təhlükəli ola bilər?”.
Türkoloq-alim Faiq Ələkbərli “Sherg.az"a açıqlamasında deyib ki, Ayaz Salayevin dilləri müqayisə etməsi Azərbaycan türkcəsi ilə müqayisədə rus dilinin yox, məhz Türkiyə türkcəsinin daha təhlükəli olduğunu iddia etməsi düzgün yanaşma deyil:
“Bizim dilimiz üçün ən böyük təhlükə doğuran yad təsirlərdən biri elə rus dilidir. Rus dilinin təzyiqi altında Azərbaycan dilinin hansı təsirlərə məruz qaldığını xüsusi yada salmağa ehtiyac yoxdur – bu dilin mənfi və dağıdıcı nəticələri hazırda da məişət dilimizdə qalmaqdadır. Günümüzdə də işlətdiyimiz bir çox sözlər məhz bu təhlükədən qaynaqlanan bir haldır. Rus dilindən sadəcə şifahi nitqdə deyil, hətta elmi ədəbiyyatımızda da yanlış kəlmələr almışıq ki, dilimizin mahiyyəti pozulub. Ayaz Salayevə 40-60-cı illərdə həm əlifbamızın, həm də dilimizin başına Sovet Rusiyasının açdığı oyunları təkrar-təkrar araşdırmağı və öyrənməyi məsləhət görərdim. Onda görəcək ki, rus dili ana dilimizin öz mahiyyətindən uzaqlaşmasına necə təsir edib”.
Türkiyə türkcəsinin ilkin mahiyyətinin Azərbaycan türkcəsi ilə bağlı olduğunu vurğulayan alim qeyd edib ki, hamımızın dili türk dilidir. Türkiyə türkcəsinin də vətəni Azərbaycandır; ancaq Türkiyə türkcəsi ötən əsrin əlifba islahatı ilə ciddi şəkildə ilkinliyindən ayrılıb:
“Türk dilini Azərbaycan türkcəsi ilə müqayisədə təhlükəli etmək absurd yanaşmadır. Məgər 1930-cu illərə qədər bizim dilimiz türk dili adlanmırdı? Repressiyadan sonra dilimizə qarşı aparılan siyasət nəticəsində dilimiz adını dəyişdi. Saysız-hesabsız dilçi alimimiz, ziyalımız bu dilin identikliyi uğrunda sözün hər mənasında və bütün cəbhələrdə mübarizə apardığı üçün dilimiz öz mahiyyətini qoruyub saxlaya bildi. Məhəmməd Füzulilər, Seyid Əzim Şirvanilər, Məhəmməd Əmin Rəsulzadələr, Ziya Gökalplar, Nəsimilər hamısı türk dilində yazıb-yaradıblar. Ayaz Salayevin türk dilini təhlükə kimi görməsi sovet təfəkkürünün qalığıdır. Biz dilimizə rus yox, türk təfəkkürü ilə yanaşmalıyıq”.
Tarixçi alim Zaur Əliyev də Ayaz Salayevin fikirlərinə iradını bildirib:
"Ayaz müəllim, ən təhlükəli bilirsiniz nədir? "Ana" və "ata" kimi gözəl sözlərin "mama" və "papa" kimi səslənməsidir. Ayaz müəllim, 20 yanvarda, Xocalıda rus əsgərlərinin tankla əzib keçdiyi azərbaycanlı uşaqlar, qadınlar, kişilər "Ne ubivaete nas" (Bizi öldürməyin) desələr də, xeyri olmadı. Rus öz dilində belə eşitsə də, tankı onların üzərinə sürdü.
Nuru Paşa isə sadəcə "kardeş yardımı" sözünü eşidib 31 mart soyqırımından sonra bu qırğınlar daha davam etməsin deyə, Bakını və Azərbaycanı erməni və ruslardan xilas etmişdi. 44 günlük müharibədə erməniləri məğlub etməyimizdə rolu olan "Bayraktar" da türk dilindədir və Azərbaycana qarşı ermənilərin istifadə etdiyi rus dilində olan "Tank T", "İskander" üzərində Qarabağda qələbə qazandı. İndi hansı dil daha təhlükəlidir, ona qərar verin...".
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Rusiyanın bir sıra hava limanları fəaliyyətlərini dayandırıb - SİYAHI
Bu gün, 06:34 |
|
|
|
| • Bu şəxslərə ildə 1440 manat verilir: Bir şərtlə - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 06:31 |
|
|
|
| • 'Bolt'dan taksi sifariş etdik və... - GİLEY
Bu gün, 06:26 |
|
|
|
| • Müəllim dövlət qulluqçusu deyil AXI... - ONA GÖRƏ DƏ...
Bu gün, 06:17 |
|
|
|
| • Paşinyanın bayram təbrikinin PƏRDƏARXASI - Görünəni odur ki...
Bu gün, 06:14 |
|
|
|
| • Rusiyaya gedərkən yüz ölçüb bir biçin... - deputat ŞƏRH EDİR
Bu gün, 06:12 |
|
|
|
| • Vətəndaş 'Şirvanşah'ın umrunda da deyil - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 05:50 |
|
|
|
| • "Abituriyentlər artıq imtahanlara yox, öz güclərinə yox, DİM-in səhv etməyəcəyinə dua edirlər" - DƏLİXANADIR, VALLAH...
Bu gün, 05:38 |
|
|
|
| • Ələtdə şəhid ruhuna SAYĞISIZLIQ - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 05:33 |
|
|
|
| • "Sonra ərə getdim... - İnsanlar mənim üstümə gəlirdi"
Bu gün, 05:19 |
|
|
|
| • “İri Şəhərlərin Birləşmiş Su Təchizatı Xidməti” PHŞ-nin 24 milyon manatdan çox vergi borcu... VAR İMİŞ...
Bu gün, 05:13 |
|
|
|
| • Tramp ABŞ -a nəzarəti itirib? - AKTUAL
Bu gün, 05:07 |
|
|
|
| • Daha bir saxta diplomlu həkim... - ağzımızın içi qədər yaxın...
Bu gün, 05:04 |
|
|
|
| • Putin Ermənistana “daha ağır top”la girir - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 04:55 |
|
|
|
| • İlon Mask - Tramp qarşıdurması dünyaya ciddi təlatümlər gətirəcək - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 04:53 |
|
|
|
| • Paşinyan Laçınla qonşu şəhərə gəldi... - FOTO
Bu gün, 04:46 |
|
|
|
| • "İnsanlar burada həqiqətən yavaş yaşamağı bilirlər"
Bu gün, 04:42 |
|
|
|
| • Bakıda falçı 74 min manatı necə alıb? - “7 yumurtaya 200 manat verdim”
Dünən, 23:51 |
|
|
|
| • "Onunla bir ömür yaşayaram, amma evlənmərəm"
Dünən, 23:47 |
|
|
|
| • Azərbaycanda qırıcıların sayı Ermənistandan 10 dəfə çoxdur - Forbes
Dünən, 23:45 |
|
|
|
| • Dolların kursu dəyişəcək? - ekspert açıqladı
Dünən, 23:41 |
|
|
|
| • Kilsəni xalqımıza qaytarmalıyıq - Paşinyan
Dünən, 23:38 |
|
|
|
| • Rus ordusu Zaryanı ələ keçirdi
Dünən, 13:00 |
|
|
|
| • Qızını görmək istəyən Aytac parkda bıçaqlanmışdı: Cəza ağırlaşdırıldı - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 12:58 |
|
|
|
| • Tehranın Zəngəzur XOFU - FAKT BUDUR!
Dünən, 12:32 |
|
|
|
| • Muzdlular ölkəni tərk edirlər, amma... - Mali Rusiyadan hərbi yardım almağa davam edəcək
Dünən, 12:31 |
|
|
|
| • Paşinyanın arvadı və qızları şərab toqquşdurur - FOTO
Dünən, 12:28 |
|
|
|
| • Azərbaycanda metro işçiləri nə qədər qazanır? - MƏBLƏĞ
Dünən, 12:01 |
|
|
|
| • Simonyan Ter-Petrosyanı sərt tənqid etdi - Sən məğlubiyyətin simvolusan
Dünən, 11:58 |
|
|
|
| • Petrosyan saxtakarlığın banisidir, fırıldaqçı... - Paşinyan
Dünən, 11:55 |
|
|
|
| • DSX-nin hərbi qulluqçusu müalicə aldığı xəstəxanada vəfat edib
Dünən, 11:52 |
|
|
|
| • "Bu zəfər və xoşbəxtlik hissini yaşamaq çox bənzərsiz duyğudur" - partiya sədri
Dünən, 11:06 |
|
|
|
| • Rusiya sülh danışıqlarına maraq göstərmir - ISW
Dünən, 10:59 |
|
|
|
| • "Qadağan edilsə, nəziri kartdan-karta atacaqlar" - NƏ ETMƏLİ?
Dünən, 10:01 |
|
|
|
| • Ter-Petrosyan Qaregini dəstəklədi - Paşinyana qarşı birlik
Dünən, 09:57 |
|
|
|
| • Rusiya ABŞ və İranı barışdırmaq İSTƏYİR - TASS
Dünən, 09:36 |
|
|
|
| • Aydın Abbasov oğluna Türkiyədə toy etdi - VİDEO
Dünən, 09:31 |
|
|
|
| • Ağdərənin bərpasına HARAM QATANLAR: “AEF Group”... - İcazə verin şübhələnək...
Dünən, 09:26 |
|
|
|
| • "Rüşvət verən valideyn HƏBS olunmalıdır – müəllimlər susmasın!"
Dünən, 09:18 |
|
|
|
| • Əmrullayevin anasını ağlatdığı Azərbaycan təhsili - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Dünən, 06:03 |
|
|
|
| • Pezeşkiandan Pakistan və Hindistana YENİ TƏKLİF - vasitəçi kimi...
Dünən, 05:57 |
|
|
|
| • Paşinyanın kilsə ilə savaşı... - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Dünən, 05:54 |
|
|
|
| • Paşinyanın Türkiyə və Azərbaycana təbriki bizi təəccübləndirməməlidir - Andranik Tevanyan
Dünən, 05:52 |
|
|
|
| • Berlin-Moskva gərginliyi pik həddə: 80 il sonra növbəti dəhşət yaşana bilər - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 05:41 |
|
|
|
| • "Müəllim nüfuzu zinət əşyası ilə ölçülməməlidir..." - VİDEO
Dünən, 02:48 |
|
|
|
| • "Məqsəd nədir, təbii ki, pul silməkdir" - ETİRAZ
Dünən, 02:45 |
|
|
|
| • "Ermənistan Gürcüstanı günahlandıraraq məsələni siyasiləşdirir" - ŞƏRH
Dünən, 02:31 |
|
|
|
| • "Gətirib qoydular qucağıma ki, sənin qızındır"
Dünən, 02:26 |
|
|
|
| • Mal bazarı müdirinin SİFTƏSİ 'KOR ÇIXDI ' - VİDEO
Dünən, 02:20 |
|
|
|
| • Tovuzda valideynlərin qızıl üzük hədiyyə etdiyi müəllimə töhmət verilib - RƏSMİ
7-06-2025, 15:09 |
|
|
|
|
