Rizvetka, Qartuşka Füre, Piletka…. — Rüsvayçılıq
Tarix: 25-07-2024, 09:34 | Çap et
Tezliklə avqustun biri gəlir. Bu tarix Azərbaycanda Azərbaycan Əlifbası və Azərbaycan Dili Günü kimi qeyd olunur. Azərbaycan dili uzun inkişaf yolu keçmiş ən qədim dillərdən biridir. “Kitabi Dədə Qorqud” dastanlarının dilini ədəbi dilimizin şifahi forması kimi qəbul etsək, hazırda Azərbaycan xalqına ünsiyyət vasitəsi kimi xidmət edən dilin yaşı 1300 ildən artıqdır. Azərbaycan yazılı ədəbi dilinin tarixi isə hazırda mövcud olan materiallara görə XIII əsrdən başlayır.
Dil hər bir xalqın böyük sərvəti və əvəzsiz sərvətidir. Hər bir xalqın özünəməxsus dili var ki, bu da onun zəngin tarixinin, özünəməxsus mədəniyyətinin əksidir. Məhz onun vasitəsilə milli özünüdərk və təfəkkür, nəsillərin mənəvi əlaqəsi müəyyənləşir. O, təkcə ünsiyyət vasitəsi deyil, həm də xalqın mədəniyyəti, adət-ənənələri, həyat tərzi, tarixidir. Pifaqorun dediyi kimi, hər hansı bir xalqın adət-ənənələrini öyrənmək üçün əvvəlcə onun dilini öyrənməyə çalışın. Müxtəlif xalqların dillərinə hörmət isə öz növbəsində qarşılıqlı anlaşma və dialoq imkanı yaradır.
Hazırda dünyada yeddi mindən çox dil var, lakin onlardan yalnız 200-ə yaxını dövlət və ya rəsmi statusa malikdir. Beləliklə, dil hər bir xalqın ilk növbədə ruhu, ürəyi, iftixarıdır, müstəqillik əlamətidir, vətənin firavan gələcəyidir. Dil olmadan heç bir xalq tamhüquqlu millət ola bilməz. Bu səbəbdən də ana dilinə hörmət və qayğı göstərmək lazımdır və bu, istisnasız olaraq bütün azərbaycanlıların şərəfli borcudur. Dövlət dilinə hörmət, ilk növbədə, insanın vətəndaşı olduğu dövlətə hörmət, xalqa, vətənə məhəbbət və məhəbbətin göstəricisidir.
Amma praktikada dövlət dilinə hörmətlə bağlı vəziyyət acınacaqlıdır. Ölkənin təhsil sisteminin keyfiyyəti də bu aspektə təsir edir. Hər yerdə açıq-aşkar savadsızlıq, dövlət dilinə hörmətsizlik müşahidə olunur. Bunun üçün sadəcə olaraq küçələrdə asılmış lövhələrə, elanlara diqqət yetirmək lazımdır. Azərbaycan xalqının mənəvi sərvətinin və milli müstəqilliyinin əsas rəmzlərindən biri ticarət və xidmət obyektlərində, küçə reklamlarında hörmətsizliyə məruz qalır. Bakı küçələrində sözün əsl mənasında hər addımda Azərbaycan dilində yazılmış müxtəlif işarələrdə leksik, orfoqrafiya, qrammatik və durğu işarələri xətalarına rast gəlmək olar. Tədim etdiyimiz şəkil özü hər şeyi deyir.
Jurnalistika kimi ziyalı peşəsindən də yuxarıda qeyd etdiklərimiz təəssüf ki, yan keçə bilməz. Avtobus dayanacaqlarında yazılan biabırçılığa, kafelərin qapısına, avtobusun salonuna asılan rüsvayçılıqlara bunu zehni əməyi olan insanlar etmədiyini başa düşərək baxa bilirsənsə, xəbər saytlarında dərc olunan materiallar cəmiyyətdə savadlılıq barədə insanı bütövlükdə düşünməyə vadar edir.
Bu sosial problemdən uzun müddət danışmaq, təhsil sistemini, yerli telekanalları günahlandırmaq olar, amma dövlət dilinə hörmət etmək hər birimizin borcudur. Ən əsası odur ki, belə münasibət gənc nəslə ötürülür ki, bu da xalqın öz dövləti ilə eyniləşdirilməsi mexanizminin zəifləməsi ilə nəticələnir. Azərbaycan vətəndaşları kiçik yaşlarından öz ana dilinə, müvafiq olaraq tarixə, mədəniyyətə, adət-ənənələrə məhəbbət və ehtiram aşılamalı, dövlət dilinə hər addımda açıq-aşkar hörmətsizlik gördükləri təqdirdə necə davranacaqlarını xatırlamalıdırlar.
Bu tendensiya nəzərə alınaraq və dövlət dilinin qorunması məqsədilə 2020-ci ilin iyun ayında dövlət dilinin normalarına görə “Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsində dəyişikliklər edilməsi haqqında” qanun qəbul edilib. Ölkədə Dövlət Dil Komissiyasının nəzdində Monitorinq Mərkəzi də fəaliyyət göstərir. Dövlət başçısı İlham Əliyev də bu problemə toxunaraq, Mədəniyyət Nazirliyinə Azərbaycan dilinin saflığının qorunması ilə bağlı tədbirlər görməyi tapşırıb.
Sosial şəbəkələrdə açıq-aydın savadsızlığın çoxlu nümunələrinə rast gəlmək olar, amma qınamaq, gülmək əvəzinə Azərbaycan dilini qorumaq bizim ümumi işimiz olduğunu öz hərəkətlərimizlə nümayiş etdirməliyik. Ana dilinə məhəbbət, ehtiram aşılanmadan, onun qüdrətini dərk etmədən vətənpərvər nəsillər yetişə bilməz.
Müəllif: Asif Aydınlı - AYNA.az
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • “Bravo” barəsində qiymət məsələsinə görə yenidən iş qaldırılıb
Bu gün, 13:10 |
|
|
|
| • Azərbaycana qiyməti 586 manat olan tibbi maskanı kim gətirib? - İLGİNC
Bu gün, 13:07 |
|
|
|
| • 17 ildə büdcəni belə talayıblar... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 13:04 |
|
|
|
| • Nifaq salmaq istəyən nökərlərə qardaşlıq MESAJI
Bu gün, 13:02 |
|
|
|
| • “Ailəmə Tehrandan çıxın deyə yalvardım, amma bacarmadım” – BBC jurnalistinin şəxsi dramı
Bu gün, 12:58 |
|
|
|
| • “Ən pis sülh, müharibədən yaxşıdır”... - "Regionda diplomatiya əvəzinə silahlar işlədilir"
Bu gün, 12:56 |
|
|
|
| • Bakı-Təbriz xəttində nifaq yaratmaq cəhdi: adekvat cavab, aydın mesaj - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 12:49 |
|
|
|
| • Türkiyə İranla olan sərhədlərini möhkəmləndirir
Bu gün, 12:45 |
|
|
|
| • Mehdiyevlərin biznes ortağı şirkəti MTK-dan MMC-yə çevirir - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:43 |
|
|
|
| • Ermənistanda iş adamı hakimiyyəti ələ keçirməyə açıq çağırışlar etməkdə ittiham olunur
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
| • Paşinyanın Türkiyəyə səfəri İranla əlaqəli ola bilər - AÇIQLAMA
Bu gün, 12:28 |
|
|
|
| • Dünyamalıyevanın gözü DÜNYA MALINDADIRSA... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 12:24 |
|
|
|
| • İsrail İrana qarşı müharibədə niyə ABŞ-a möhtacdır? - AKTUAL
Bu gün, 12:21 |
|
|
|
| • İranda xalq DEVRİMƏ QALXARSA... - QAN... QİSAS... VƏ...
Bu gün, 12:19 |
|
|
|
| • Xalq bizimlə olsa, heç bir problem ölkəyə təhlükə yaratmayacaq - Məsud Pezeşkian
Bu gün, 12:15 |
|
|
|
| • Rövşən Nəbiyev yüksək vəzifəyə TƏYİN OLUNDU - FOTO
Bu gün, 12:13 |
|
|
|
| • Daxili savaş gedir, generalların yeri İsrailə ötürülür
Bu gün, 12:11 |
|
|
|
| • Bəzi dağlıq ərazilərdə arabir duman olacaq - belə deyirlər...
Bu gün, 12:07 |
|
|
|
| • İranda rejimi hərbi yolla dəyişmək istəyənlər... - Makron xəbərdarlıq etdi
Bu gün, 12:04 |
|
|
|
| • İsrail-İran gərginliyi: - Pezeşkian müşavirə keçirdi
Bu gün, 12:03 |
|
|
|
| • Sığorta şirkətinin rəhbərliyinə təyinatlar olub - ADLAR...
Bu gün, 11:53 |
|
|
|
| • “Vəziyyət ağırlaşır, bacaranlar Tehranı tərk edir” – Əfşar Süleymani
Bu gün, 11:50 |
|
|
|
| • Atasını öldürən yeniyetmənin anası və qardaşı da həbs edildi - Balakəndəki dəhşətli qətldə şok detallar
Bu gün, 11:47 |
|
|
|
| • Naxçıvanda yeni qurum yaradılıb, rəis təyin olunub - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 11:31 |
|
|
|
| • Vəhdət Partiyası və Tahir Kərimlidən nümunə götürmək zamanı... - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 11:22 |
|
|
|
| • Binəqədidə tikinti anarxiyası – Elxan Allahverdiyevin ÇƏTİRİ ALTINDA...
Bu gün, 11:18 |
|
|
|
| • Yeni Klinikanın həkimindən Baş Prokurora şikayət edildi: Araşdırma başlansın! - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 11:15 |
|
|
|
| • Paşinyan Karapetyana məxsus elektrik şəbəkələrini milliləşdirmək niyyətindədir - KİV
Bu gün, 11:11 |
|
|
|
| • Solovyov yenə Azərbaycana tərəf HÜRDÜ - VİDEO
Bu gün, 11:01 |
|
|
|
| • "Rusiya görür ki, Paşinyana qarşı impiçment prosesi uğursuzluğa düçar olur: - kilsənin iştirakı kifayət etmir, odur ki..."
Bu gün, 10:59 |
|
|
|
| • FHN "Azercell"lə anlaşdı
Bu gün, 10:58 |
|
|
|
| • NAZİR TAPŞIRIQ VERDİ: TROLLAR HÜCUMA KEÇDİ... - NAXÇIVAN YENİDƏN DƏLİXANAYA DÖNÜB!!!
Bu gün, 10:56 |
|
|
|
| • Rüstəm Xəlilov 1.1 milyonluq abadlıq işləri həyata keçirəcək
Bu gün, 10:41 |
|
|
|
| • Bank “BTB” ASC-də Əməliyyat departamentinə rəhbər təyin olub - DOSYE
Bu gün, 10:33 |
|
|
|
| • Paşinyan yenə kilsədən yazdı - Keşişlər əxlaqsızlıq edir
Bu gün, 10:30 |
|
|
|
| • 7–9-cu siniflər üçün dərslikləri hazırlayacaq şirkət bəlli oldu - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:23 |
|
|
|
| • Nazirliyin qurumu “Boston Consulting Group”dan 2 milyon manata məsləhət alacaq - İcazə verin şübhələnək...
Bu gün, 10:20 |
|
|
|
| • Azərbaycanda süni torpaq sahələrində kazino oyunları təşkil ediləcək - TƏDARÜK VAR...
Bu gün, 10:00 |
|
|
|
| • Müalicə aldığı xəstəxananın pəncərəsindən yıxılıb öldü
Bu gün, 09:57 |
|
|
|
| • “Naxçıvanbank”dakı 1 milyarddan çox pul HARA QEYB OLUB? - İLGİNC İDDİALAR...
Bu gün, 09:55 |
|
|
|
| • İrandakı rejimin dəyişməsinə yalnız daxili proseslər təsir göstərə bilər - İsazadə
Bu gün, 09:34 |
|
|
|
| • Məhkəmə evini əxlaqsızlıq yuvasına çevirən qadınla bağlı qərar verdi - DETALLAR
Bu gün, 09:30 |
|
|
|
| • Baş prokuror Ləmbəranskini işdən çıxardı - ƏMR
Bu gün, 09:24 |
|
|
|
| • “Azərbaycan ikinci cəbhə planlarının fərqindədir” - AKTUAL
Bu gün, 09:22 |
|
|
|
| • Lənkəranın icra başçısına sui-qəsd hazırlamaqda ittiham olunan şəxsə hökm oxunub - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:17 |
|
|
|
| • Bakıda məşhur uşaq bağçasının mühüm sənədləri yoxa çıxdı
Bu gün, 09:16 |
|
|
|
| • Azərbaycanda terror hücumu həyata keçirə biləcək kəşfiyyatçı qruplar yoxdur: Hazır olmaq lazımdır - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 09:15 |
|
|
|
| • “Bakı Toxucu” QSC-nin rəhbərliyi seçiləcək
Bu gün, 09:12 |
|
|
|
| • Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Xidmətinin rəhbəri vəzifəsindən azad edilib
Bu gün, 09:11 |
|
|
|
| • Söykəndiyi İRAN DAĞI dağılan Paşinyan yenidən Rusiyaya meyllənməkdədir... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 09:06 |
|
|
|
|
