“Müəllim-professor heyətinin “5-ci kolon” rolunu oynayıb-oynamadığını təyin etmək vacibdir” .....                     Ölkənin MÜDAFİƏ SƏNAYESİNİ KOLXOZ BAZARINA DÖNDƏRİB... .....                     Onlar da YOL ÜSTÜNDƏDİR... .....                     Anasına sataşan vəzifəli şəxsi öldürdü: Əxlaqsız təkliflər edibmiş... .....                     “Putin NATO”sunu Azərbaycana qarşı qaldırmaq cəhdi .....                     “Nə qədər ki, gec deyil, Rusiyada bir ağıllı insan tapılmalıdır ki...” .....                     İş vaxtı qolunu itirdi, məzuniyyətdə olan işçini cərimələdilər .....                     Salyanda keçmiş məktəb direktoru İTTİHAM OLUNUR .....                     74-cü maddənin C BƏNDİ... .....                     Bakı ÖNƏ ÇIXDI: Xəzərin o tayı da susmalı deyil... .....                     Bakı ilə İrəvan sözü bir yerə qoya biləcəkmi? .....                     Paşinyanın altından bir stul çəkilməlidir .....                     Ariz Mikayılov dövlət traktorunu bibisi oğluna verdi .....                     İşarəni dənizdən gözləyənlər: Yoldaş Məmişovun səsi niyə çıxmır? .....                     "Jurnalistlərin binası"nda qaz problemi yaranıb .....                     Sahib Məmmədov tam KOLXOZ SƏDRİDİR .....                     Burda lisenziyasız “həkimlər” at oynadır .....                     Sertifikasiya imtahanından öncə suallar SIZDIRILIB .....                     “Caspian Engineering Solutions” MMC-nin 405 min manat vergi borcu var .....                     Onlar neyrtallaşdırılmalıdır!: Azərbaycanda təxribat törədə bilərlər .....                     Rusiya və İranın təsir dairəsi genişlənir: Türkiyə bazalarının Azərbaycanda yerləşməsi... .....                     Sektor müdirindən ibtidai təhsilin 5 illik olması təklifinə ETİRAZ .....                     Limonun ədədi 1,50 oldu... .....                     Rusiyanın müharibə iqtisadiyyatı tənəzzülə uğrayır .....                     Azərbaycan İranın düşməni deyil .....                     Ukraynanın Avropa yolundakı Orban əngəli .....                     SOCAR-da QAYÇILAMA davam edir .....                     “Yaxın günlərdə bizi sürpriz xəbər və hadisələr gözləyə bilər…” .....                     “Pomidor məsələsi” Kremlin cılızlığını göstərir .....                     Ukrayna onları “qara siyahı”ya saldı .....                     Rusiyanın Bakıya təzyiqi haqda inanılmaz iddia .....                     Rusiya Azərbaycan internetinə hücuma hazırlaşır? .....                     Bakı Vətən təhlükəsizliyini heç bir münasibətə qurban vermir .....                     O kapitana zəng edildi .....                     Yekaterinburqda Azərbaycan diasporunun rəhbəri Şahin Şıxlinski sərbəst buraxılıb .....                     Azərbaycan polisi 107 yaşını qeyd edir .....                     "Bu dünyada uşaq gətirmək cəsarət istəyir!" .....                     Moskvada azərbaycanlılar Rusiya bayrağını endirib, Azərbaycan bayrağı qaldırıblar .....                     Şıxlinskinin oğlu atasının həbsindən .....                     Məşhur diaspor lideri Şahin Şıxlınski də saxlanıldı .....                 

“Anam ateist olmağımdan çox həyəcan keçirirdi” - Pənah Hüseyn
Tarix: 23-11-2015, 10:36 | Çap et
“Anam ateist olmağımdan çox həyəcan keçirirdi”
Modern.az saytının “Siyasətçi və din” rubrikasının növbəti müsahibi keçmiş baş nazir, Azərbaycan Xalq Partiyasının sədri Pənah Hüseyndir. Onunla söhbəti təqdim edirik:

- Pənah bəy, SSRİ təhsil sistemindən çıxmısınız, amma indi dindarsınız. Yəni elmi ateizm heç sizin fikirlərinizə təsir etməmişdi?

- Səmimi danışacağam. Mən yeniyetmə və gənclik illərimdə ateist olmuşam. Təxminən keçən əsrin 80-ci illərinin sonunda, 90-cı illərin əvvəllərində fikir, dünyagörüş, mənəvi aləmimdə dəyişiklik oldu.

- Düşüncənizdə dönüş nöqtəsi yaradan nə oldu?

- Ola bilsin ki, uzun müddət daxilimdə gedən ruhi dəyişiklərdən və ya mənə məlum olmayan hansısa bir mənəvi-psixoli səbəbdən indi dindaram, müsəlmanam, İslam dininə etiqad edirəm. İndi mötədil dindaram. Vacib ibadətləri imkan daxilində həyata keçirirəm. Oruc tutub, namaz qılıram.

- Yəqin ki, mötədil dindar olduğunuz kimi, o vaxtlar da elə mötədil ateist olmusunuz. Yoxsa belə deyil?

- Xeyr. Mən radikal, mübariz, davakar ateist olmuşam.

- Bəs niyə dinə qarşı radikal mövqedə idiniz?

- Bir çox məsələlər var ki, onun səbəbini başa düşmək olmur. O vaxt dini, dindarlığı insanlığın bəlalarının əsas səbəbi kimi görürdüm. Ona görə də, özümü hamıdan, xüsusən dindarlardan üstün görürdüm.

- Ailəniz necə, dindar idimi?

- Ailəm dindar olub.

- Ateist olmağınız onlarda hər hansı bir mənəvi narahatlıq yaratmırdı ki?

- Rəhmətlik anam mənim ateist olmağımdan çox həyəcan keçirirdi. Mən belə şeylər danışanda neçə dəfə üzünü cırıb, sifəti qana boyanıb. Mən də gülürdüm. Allah günahımdan keçsin, anam da məni bağışlasın.

- Pənah bəy, dindar olsanız da, Həcc ziyarətinə getməməsiniz. Nə zaman müsəlman dünyasında müqəddəs hesab edilən bu ziyarəti gerçəkləşdirmək istəyirsiniz?

- Həcc ziyarətində olmaq mənim ən böyük arzularımdan biridir. Allah nə zaman qismət etsə, onda Həcc ziyarətində olacam, inşaallah.

- İlk dəfə “Quran”ı nə vaxt oxudunuz?

- Universitet illərində. İlk dəfə “Quran”ın məzmunu ilə rus dilində tanış olmuşam. Təəssüf ki, ərəbcə bilmirəm. Sonralar “Quran”ı Azərbaycan, türk, rus, ingilis dillərində də oxumuşam.

- Başqa səmavi kitabları da oxumusunuz?

- Səmavi hesab olunan bütün kitablarla, ümumiyyətlə bütün böyük dini abidələr hesab olunan kitabları oxumuşam. “Bibliya” stolüstü kitablarımdandır. Həqiqətən səmavi zövq verir. Müsəlman etiqadına görə, səmavi sayılmayan dini kitablarla da tanışam. Buddistlərin, tibetlilərin, mayyalıların inanclarını öyrənmişəm. Nəzərə alın ki, mən universitet təhsilli tarixçiyəm. Etnologiyanı öyrənmişəm. Elmi ixtisasım da dini və milli olanın qarşılıqlı əlaqəsi mövzusu olub. Mən demək olar ki, istər ibtidai icma quruluşundakı, istərsə də müasir sivilizasiyalı xalqların, mədəniyyətlərin ən azı rus dilində bütün dini kitabları ilə tanışam. Həm də dinə qarşı olan, aqnostik ədəbiyyata da bələdəm. İndi də oxuyuram. Plotini, (Platonla qarışdırmayaq), Nitsşenin “Antixrist”ini, Axundovun “Kəmalüddövlə məktubları”nı, Yunqun “Alximiyası”nı oxumuşam.

- Səmavi kitablarda hansı fərqləri sezmisiniz?

- “Quran”a münasibətim həm də irrasionaldır, həm də ilahi olana münasibətdir. Hər hiss etdiyimi anlaya bilmirəm və buna heç çalışmıram da. Digərlərinə daha çox idraki, rasional yanaşıram. Möhtəşəm mədəniyət hadisəsi kimi, insanın möhtəşəmliyi kimi. Bu kitablarda həm rasional şüurla dərk olunan məsələlər, həm də ruhi-psixoloji məqamlar var. Azərbaycan xalqının mədəni inkişafı üçün düşünürəm ki, bizim təhsil sistemimizdə dünya dinlərinin, o cümlədən səmavi kitabların sivilizasiya dəyərləri və mədəniyyət kimi öyrənilməsinin böyük, həyati əhəmiyyəti var. Dinin, din tarixinin, xüsusən İslam tarixi və mədəniyyətinin elm, mədəniyyət, tarix olaraq öyrənilməsini cəmiyyətin inkişafı üçün zəruri hesab edirəm.

- Bəzi ilahiyyatçılar iddia edirlər ki, İslam dini təriqətlərə qarşıdır, məzhəblərin olması dinə ziddir. Siz də belə düşünürsünüz?

- Bu məsələ Allahın hikmətlərindəndir. Hər dində, onlarla təriqət, məzhəb var, hər tərqətin də öz cərəyanları var. Ümumiyyətlə təriqətsiz, məzhəbsiz din yoxdur. Az qalır deyəm ki, təriqətlər dinin mövcudluq formasıdır. Ancaq bilirəm ki, bu doğru deyil. Hədislər var. Ayələrdən birində “bunlardan biri haqdır” deyilir. Şiəliyin özündə 20-dən çox qol var. Bu niyə belədir? Bu, ancaq Allahın sona qədər izah edə biləcəyi bir məsələdir.

- Özünüzü hansı təriqətdən hesab edirsiniz?

- İslamam. Məhəmməd ümmətiyəm. Valideynlərim şiə olub. Ulu nənəm sünni olub. Məni də mötədil şiə adlandıra bilərsiniz. O mənada ki, “Əhli-Beyt”ə məhəbbətim var. Peyğəmbərin əmanəti kimi. Mən müsəlman ümmətini vahid vəhdətdə qəbul edirəm. Təriqətlərin olmasını fakt kimi qəbul etsəm də, bölücülüyü böyük bəla hesab edirəm.

Həqiqi dindar olan şiəni məzhəbçilikdən təmizlə, əhli-sünə görəcəksən, həqiqi dindar olan əhli- sünnəni təmizlə şiə görəcəksən. Həqiqi şiə peyğəmbərin bütün əshabələrinə hörmətlə, bərabər yanaşır, sünni də “Əhli-Beyt”i sevir.

- Pənah bəy, İslam dünyasında nə qədər dinin siyasətdən ayrı olduğunu desələr də, bunun əksini görməmək mümkün deyil. Dinlə siyasət ayrı olmalıdır, yoxsa vəhdətdə?

- Bu əbədi müzakirə olunan məsələlərdən biridir. Məncə, siyasət və din məsələsində orta bir hədd tapılmalıdır. Mən bunun tərəfdarıyam. Mən öz siyasi baxışlarımı İslam demokratiyası kimi adlandırıram. Yəni məndə hardasa siyasət və dinin yaxınlaşdırılması var. Ancaq mən istəmirəm ki, bu rəsmi dövlət ideologiyası kimi başa düşülsün. O baxımdan Azərbaycan Konstitusiyasında din-dövlət məsələlərini optimala yaxın hesab edirəm. Hərçənd ki, daim rəsmi ruhaniyyətdən siyasət üçün istifadə olunması hallarına rast gəlirik. Əslində, belə şeylər həmişə olub. Bir qayda olaraq, tarixdə rəsmi ruhaniyyət rəsmi siyasətə qulluq edib. Bunun əksinə çox az rast gəlmək olur.

- Rəsmi ruhaniyyət deyərkən, tam əminəm ki, Qafqaz Müsəlmanları İdarəsini nəzərdə tutdunuz. Sizcə, bu idarənin predmetini sırf dini motivlərə köklənən bir fəaliyyət hesab etmək olarmı?

- İstər sovet dönəmində, istər Ayaz Mütəllibovun, istər Əbülfəz Elçibəyin, istər Heydər Əliyevin hakimiyyəti dövrlərində, Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin rəhbəri hacı Allahşükür Paşazadə qaldı. Elə indiki hakimiyyət zamanında da eyni statusdadır. Yəni onu bütün hakimiyyətlər üçün əvəzsiz edən nəsə var... Bir-biri ilə münasibətləri mürəkkəb və birmənalı olmayan hakimiyyətlərin dövründə, eyni şəxs Azərbaycanda və Qafqazda rəsmi ruhaniliyinin rəhbəri kimi qalıbsa, deməli burada nəsə var. Deməli, heç bir hakimiyyət cənab şeyx, hacı Alahşükür Paşazadədən yaxşısını tapa bilməyib.

- Nəsə intonasiyanızda və mimikalarınızda ironiya əlamətləri var idi...

- Qətiyyən. Mən dediyim faktın sadəcə nəzərə alınmasını və bu mövzunun elə burada bitməsini təklif edirəm.

- Sizə düşüncənizdə bir dindar kimi nələr haramdır?

- Dinin haram buyurduqlarını haram sayıram. Qüdrətim çatacağı qədər haramlara yol verməməyə çalışıram. Bunu hamı üçün özü və Allah arasında olan məsələ hesab edirəm. Dini qadağaların hüquqa gətirilməsini doğru saymıram. Dindarın etməli olduğu odur ki, haram buyurulan şeylərin ziyanları barədə maarifləndirici çıxışlar etsin.

- Bəzi insanlar, pirlərə, ocaqlara bel bağlayır, oradan kömək gözləyirlər. Yəqin ki, siz də inanırsınız belə şeylərə.

- (Gülümsəyir). Pirlərə, ocaqlara fərqli tənqidi münasibət bildirən kimi, adamı vəhhabilikdə ittiham edirlər. Əlbəttə ki, mən öz inanclarımı yuxarıda qeyd etdim. Vəhhabilik adlandırılana da münasibətim birmənalıdır. Nə deyirlərsə desinlər, onlar özlərini digər müsılmanlardan üstün tutmaqla doğru yolda deyillər. Sualınıza gəldikdə isə... Səcdə Allahadır. Şəfa mənbəyi Allahdır və Allaha xatir də istənməlidir. Pirə, ocağa, müqəddəslərə inamı o həddə qədər mümkün hesab edirəm ki, bu əsas olana zidd olmasın. Sizə açıq deyim ki, ifrat pir, ocaq, ağac və s kimi yerlərə etiqadlara ehtiyatla yanaşıram. Bu yerlər Allaha olan inamı kənara qoyursa, bunun əleyhinəyəm, qoymrsa qəbul ediləndir.

- Ateist dostlarınız varmı?

- Dost bir qədər fərqli anlayışdır. Mənim dost adına deyə biləcəyim yüzlərlə insan yoxdur. Hazırkı dostlarımın içərisində ateist olanlarını xatırlaya bilmirəm.

- Bayaq dediniz ki, bir zamanlar ateist olmusunuz. İndinin özündə ateist olanlara nə çağırış edərdiniz?

- Dua edirəm ki, Allah ateistlərin qəlbinin möhürünü götürsün. Ancaq Allahın özü ateistlərə kömək ola bilər. Bizdən isə deməkdir, dua etməkdir.

- Bəs ateistlərin o biri dünyada cəza alacağına inanırsınız?

- Bunu Allahdan başqa heç kim bilməz. Bu işlərə baş vurmağın tərəfdarı deyiləm.

- Gənclik illərinizdə dindar olmadığınıza görə içki də içirdinizmi?

- İçkini hələ ateist olanda tərgitmişəm.

- İddia olunur ki, Azərbaycanda radikal dindarlığı himayə edənlər arasında məmurlar, nazirlər də var. Belə bir şey mümkündürmü?

- İstisna etmək olmaz. Bu, din formasında çıxış edən beynəlxalq şəbəkələrin uzantıları da ola bilər.

- Sonda nə demək istərdiniz?

-Allahdan başqa Allah yoxdur, Məhəmməd onun rəsuludur.










 
Sorğu

Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?

Şirkət-Xidmət
   
Xəbər lenti
                                                 
“Müəllim-professor heyətinin “5-ci kolon” rolunu oynayıb-oynamadığını təyin etmək vacibdir” - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 09:45
Ölkənin MÜDAFİƏ SƏNAYESİNİ KOLXOZ BAZARINA DÖNDƏRİB... - ŞOK FAKTLAR...
Bu gün, 09:33
Onlar da YOL ÜSTÜNDƏDİR... - FOTO
Bu gün, 09:27
Anasına sataşan vəzifəli şəxsi öldürdü: Əxlaqsız təkliflər edibmiş... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:23
“Putin NATO”sunu Azərbaycana qarşı qaldırmaq cəhdi - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 09:15
“Nə qədər ki, gec deyil, Rusiyada bir ağıllı insan tapılmalıdır ki...” - deputat
Bu gün, 09:14
İş vaxtı qolunu itirdi, məzuniyyətdə olan işçini cərimələdilər – “HÜNƏR İNŞAAT”IN RƏHBƏRLİYİNƏ QARŞI ŞOK İTTİHAMLAR
Bu gün, 09:12
Salyanda keçmiş məktəb direktoru İTTİHAM OLUNUR - aidiyyatı qurumlar isə...
Bu gün, 09:06
74-cü maddənin C BƏNDİ... - Ekspertdən ŞƏRH
Bu gün, 09:00
Bakı ÖNƏ ÇIXDI: Xəzərin o tayı da susmalı deyil... - ÇÜNKİ...
Bu gün, 08:55
Bakı ilə İrəvan sözü bir yerə qoya biləcəkmi? - Heç olmasa... BU DƏFƏ!
Bu gün, 08:53
Paşinyanın altından bir stul çəkilməlidir - amma hansı?
Bu gün, 08:48
Ariz Mikayılov dövlət traktorunu bibisi oğluna verdi - Şəxsi istifadə zamanı əmlak məhv oldu…
Bu gün, 07:53
İşarəni dənizdən gözləyənlər: Yoldaş Məmişovun səsi niyə çıxmır? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 07:37
"Jurnalistlərin binası"nda qaz problemi yaranıb - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 07:35
Sahib Məmmədov tam KOLXOZ SƏDRİDİR - İLGİNC FAKTLAR
Bu gün, 07:32
Burda lisenziyasız “həkimlər” at oynadır - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 07:27
Sertifikasiya imtahanından öncə suallar SIZDIRILIB – Kimya Müəllimlərindən ŞOK İDDİA
Bu gün, 07:23
“Caspian Engineering Solutions” MMC-nin 405 min manat vergi borcu var - VİDEO
Bu gün, 07:19
Onlar neyrtallaşdırılmalıdır!: Azərbaycanda təxribat törədə bilərlər - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 07:15
Rusiya və İranın təsir dairəsi genişlənir: Türkiyə bazalarının Azərbaycanda yerləşməsi... - AKTUAL
Bu gün, 07:12
Sektor müdirindən ibtidai təhsilin 5 illik olması təklifinə ETİRAZ - "Qəti ehtiyac yoxdur"
Bu gün, 07:10
Limonun ədədi 1,50 oldu... - BU MƏHSULLAR DA BAHALAŞACAQ!
Bu gün, 07:08
Rusiyanın müharibə iqtisadiyyatı tənəzzülə uğrayır - AMMA...
Bu gün, 07:02
Azərbaycan İranın düşməni deyil - amma Tehran belə düşünmürsə...
Bu gün, 07:00
Ukraynanın Avropa yolundakı Orban əngəli – Bu səddi necə keçməli?
Bu gün, 06:58
SOCAR-da QAYÇILAMA davam edir - BU DƏFƏ İSƏ...
Bu gün, 06:54
“Yaxın günlərdə bizi sürpriz xəbər və hadisələr gözləyə bilər…” - Ərəstun Oruclu ŞƏRH EDİR
Bu gün, 06:34
“Pomidor məsələsi” Kremlin cılızlığını göstərir - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 06:29
Ukrayna onları “qara siyahı”ya saldı - BUNA GÖRƏ
Bu gün, 06:27
Rusiyanın Bakıya təzyiqi haqda inanılmaz iddia – “Mümkün deyil! Buna getmərik!”
Bu gün, 06:24
Rusiya Azərbaycan internetinə hücuma hazırlaşır? - Rəqəmsal təhlükə qapımızdadır!
Bu gün, 06:19
Bakı Vətən təhlükəsizliyini heç bir münasibətə qurban vermir - Kənardan idarəetmə modelinə qarşı
Bu gün, 00:44
O kapitana zəng edildi – “Azərbaycanla müharibə gedir”
Bu gün, 00:33
Yekaterinburqda Azərbaycan diasporunun rəhbəri Şahin Şıxlinski sərbəst buraxılıb
Bu gün, 00:28
Azərbaycan polisi 107 yaşını qeyd edir
Bu gün, 00:15
"Bu dünyada uşaq gətirmək cəsarət istəyir!" – Nura Suridən üsyan dolu paylaşım
Bu gün, 00:04
Moskvada azərbaycanlılar Rusiya bayrağını endirib, Azərbaycan bayrağı qaldırıblar - FOTO
Bu gün, 00:01
Şıxlinskinin oğlu atasının həbsindən DANIŞDI
Dünən, 23:46
Məşhur diaspor lideri Şahin Şıxlınski də saxlanıldı
Dünən, 21:21
İmtahanda 96 toplayan şagird attestatda 3 alıb - Məktəb qiymətlərinin uyğunsuzluğu mübahisə yaratdı
Dünən, 18:10
Ermənistanda Rusiya kanalları bağlanacaq - RƏSMİ
Dünən, 18:07
Məhkəmə "Sputnik Azərbaycan" işi üzrə saxlanılan şəxslər barəsində qərar çıxarıb
Dünən, 18:01
Rusiya MN-in təyyarəmizin vurulmasını əmr etdiyi anın - Sensasion səs yazısı
Dünən, 17:59
Rusların Azərbaycandakı məktəbləri də bağlanır - QƏRAR VERİLİB
Dünən, 17:55
Hakim Sülhanə Hacıyevanın hakimlik fəaliyyəti bitib
Dünən, 17:49
Rusiyanın Ermənistana total hücumu - Lavrov KTMT-nin toplantısını İrəvana qarşı çevirib
Dünən, 17:46
“Kupça”sız Azərbaycan – əmlakın var, amma sənin deyil paradoksu!
Dünən, 14:57
2006 müəllim sertifikatlaşdırma imtahanında keçid balını toplaya bilməyib
Dünən, 14:49
DİN “Sputnik Azərbaycan” işinə görə cinayət işi başladıb, həbslər var
Dünən, 14:39
Şirkət-Xidmət
 
 
Dia.az © 2010 - 2014
Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
Bizimlə Əlaqə : Tel - 055-560-77-49, 077-271-11-33 E-mail : [email protected]
Designed by Daraaz.net
�������@Mail.ru