QIŞDA ÇÖRƏK BÖHRANI YARANA BİLƏR
Tarix: 7-10-2011, 14:41 | Çap et
 İSMƏT ABBASOVUN ÇÖRƏK İMTAHANI
DİA.AZ: - Bu gün ölkədə çoxlarını düşündürən əsas problemlərdən biri də qış mövsümündə ölkədə taxıl sarıdan ciddi problemlərin müşahidə olunacağı ilə bağlıdır. Müxtəlif səbəblər üzündən son illər Azərbaycanda istehsal olunan buğdanın keyfiyyətinin ürəkaçan olmaması və kənd təsərrüfatı sahəsində yürüdülən yanlış aqrar siyasətin nəticəsidir ki, hazırda sözügedən sahədə ciddi problemlər mövcuddur.
Bu ilin əvvəlindən xaricdən gətirilən buğda və unun yenidən əlavə dəyər vergisinə cəlb olunması isə mövcud problemləri bir qədər də artırmış oldu.
Bir qədər əvvələ nəzər salsaq, görərik ki, Nazirlər Kabinetinin 2007-ci il 27 iyul tarixli qərarında göstərilir ki, iqtisadi inkişaf, maliyyə, vergilər, kənd təsərrüfatı nazirliklərinin və Dövlət Gömrük Komitəsinin razılaşdırılmış təkliflərinə əsasən, hökumət ölkəyə idxal olunan və əlavə dəyər vergisindən (ƏDV) azad olunan malların siyahısına buğdanı da əlavə edib. Qərar imzalandığı gündən qüvvəyə minib. ƏDV malın dəyərinin 18 faizi həcmində hesablanır. Xatırladaq ki, taxıl məhsullarına ƏDV tətbiqinə 1998-ci ildən başlanılıb. Həmin il sabiq dövlət başçısı Heydər Əliyev regionlara səfər edən zaman yerli istehsalçılar mallarını satmaq üçün bazar tapmadıqlarından şikayət etmişdilər. Fermerlər şikayət edərək, bildirmişdilər ki, xaricdən gətirilən məhsulların qiyməti xeyli ucuz olduğuna görə daxili bazarı zəbt edib. Nəticədə, Azərbaycanda əkilən taxıla tələbat azalıb.
Onu da qeyd etmək yerinə düşər ki, taxıl idxalına ƏDV-nin tətbiq edilməsindən sonra Azərbaycanda bu məhsulun əkilməsində stimullaşma müşahidə edilirdi. Məlumatlara görə, bu il ölkədə hava şəraitinin qeyri-sabit keçməsi səbəbindən məhsuldarlıq xeyli aşağı olub.
Maraqlı məqam orasındadır ki, Azərbaycanda faktiki olaraq taxıl qıtlığı yaransa da, rəsmi dairələr bunu etiraf etmək istəmirlər. Məsələn, kənd təsərrüfatı naziri İsmət Abbasov bununla bağlı mətbuata verdiyi hər açıqlamasında hazırda qiymətlərin dünya bazarına nisbətən baha olduğunu etiraf etsə də, ölkədə taxıl qıtlığının mövcud olmadığını bildirir. Nazir iddia edir ki, ölkədə taxıl tədarükündə kifayət qədər artım var və qiymətlərin artması tədarükün azalması ilə bağlı deyil. Lakin fakt faktlığında qalır ki, bu gün regionlarda kənd təsərrüfatı ilə, əkin-biçinlə məşğul olan yerli sahibkarlar texnika çatışmazlığından əziyyət çəkirlər. Elə buna görə də hər il məhsulun yığılmasında problemlər yaşanır. Bununla bağlı redaksiyamıza daxil olan məlumatlara görə, bu il ölkənin Aran rayonlarında taxıl biçininin yubanmasına əsasən texnika çatışmazlığı səbəb olub. Eyni zamanda, cari ildə yağıntıların az olması dəmyə üsulu ilə əkilən taxılın da tədarükündə kəskin azalmaya səbəb olub. Buna baxmayaraq, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyindən bildirilib ki, dəmyə üsulu ilə əkilən taxılın həcmində artım müşahidə olunub. Daxil olan məlumatlar isə bunun tam əksini sübuta yetirir. Maraqlıdır ki, nazirlik rəsmiləri hələ də aqrolizinq əməliyyatları üçün milylonlarla dolların ayrılmasından danışır.
Ara-sıra ölkədə yaranmış çörək böhranı bir daha onu göstərdi ki, böhran kimlərinsə maraqlarına uyğun olaraq süni yolla yaradılıb. Azərbaycanda taxıl və taxıl məhsullarının idxalına nəzarət iri məmurlar tərəfindən inhisara alınıb. Əgər rəsmi açıqlamalara inansaq, o zaman ölkədə taxıl qıtlığının yaranmadığı qənaətinə gələrik. Bununla yanaşı, böhranın süni yolla yaradılmasından, inhisarçıların milyonlarla dollar qazandığını hesablamaq o qədər də çətin deyil. Əslində, bu gün buğdanın satış qiymətləri bir qədər ucuzlaşdırıla və dünya qiymətləri səviyyəsinə çatdırıla bilər. Ancaq həmin monopolist məmurların təsiri nəticəsində hələ də bu sahədə qiymət endirimi müşahidə olunmur. Hələ bu azmış kimi, ölkəyə gətirilən buğdanın həcmi də rəsmiyyətdən kənarda saxlanılır.
Ekspertlərin fikrincə, ölkənin taxıl ehtiyacları və taxıl idxalı ilə bağlı verdiyi rəsmi statistika həqiqəti əks etdirmir. Belə ki, rəsmilər hər il Azərbaycanda təxminən, 1,5 milyon ton taxılın idxal edildiyini, 1,5 milyon tonun isə xaricdən idxal olunduğunu iddia edirlər. Lakin faktlar sübut edir ki, Azərbaycanda taxıl istehsalı ilə bağlı yayılan məlumatlar doğru deyil. İqtisadçıların fikirincə, hər il Azərbaycanda ən yaxşı halda yarım milyon ton taxıl tədarük edilir. Təbii ki, bu onu sübut edir ki, Azərbaycana gətirilən taxılın çox az bir hissəsi rəsmi gömrük sənədləşmələrindən keçir. Qalan böyük hissə isə qeyri-qanuni yollarla idxal edilir. Söz yox ki, bu zaman dövlət büdcəsinə xeyli miqdarda ziyan dəyir və tonlarla taxılın satışından əldə olunan pullar kimlərinsə cibinə gedir.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Azərbaycan nümayəndə heyəti Avronest PA-nın İrəvandakı plenar sessiyasında iştirak etməyəcək
Bu gün, 13:40 |
|
|
|
| • “Qaçqınkom”un sektor müdiri vəfat edib
Bu gün, 13:37 |
|
|
|
| • Zabil Qəhrəmanov təcridxanaya köçürüldü - AÇIQLAMA
Bu gün, 13:09 |
|
|
|
| • Audiovizual Şura MTV-nin cərimələnməsi üçün məhkəməyə müraciət edib
Bu gün, 13:03 |
|
|
|
| • Buralar Mehdiyevin nəzarətindədir... - İDDİA
Bu gün, 13:01 |
|
|
|
| • Azərbaycan Rusiyadan qoyun ətinin alışını kəskin artırıb
Bu gün, 12:47 |
|
|
|
| • Hava dəyişkən buludlu olacaq - belə deyirlər...
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
| • Valeh Mirzaliyev yetərsay düzəldib satınalma keçirir, Emin Əmrullayev isə… - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 12:40 |
|
|
|
| • Ermənistanın Müstəqillik Bəyannaməsinə dəyişiklik olacaqmı? - AÇIQLAMA
Bu gün, 12:34 |
|
|
|
| • 10 nəfərin ölümü ilə nəticələnən partlayışla bağlı məhkəmədə - Övladları üzərindən alver aparanlar var
Bu gün, 12:32 |
|
|
|
| • “Yelo Bank” “MTN işi” üzrə zərərçəkənlərin yarım milyondan çox vəsaitini qaytarmır – QALMAQAL
Bu gün, 12:29 |
|
|
|
| • Tramp Yaponiyadadır
Bu gün, 12:26 |
|
|
|
| • Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin gecikmiş dabaq tədbiri - Milyonlar xərclənəcək
Bu gün, 12:22 |
|
|
|
| • QHT sektorunda Ramiz Mehdiyev TƏZAHÜRLƏRİ... - Mehdiyevlə əlaqədə olan Azər Qasımov necə nüfuz edib...
Bu gün, 12:15 |
|
|
|
| • “İndiyədək Xəzərin statusu ilə bağlı mübahisələri Rusiya yox, İran qızışdırıb...” - ŞƏRH
Bu gün, 12:06 |
|
|
|
| • Saleh Səmədovun rəis oğlu da vəzifəsindən azad edildi - ƏMR
Bu gün, 12:02 |
|
|
|
| • Şəbnəm ETİRAF ETDİ - “Ağlaya-ağlaya dedi, qoca kişiyə ərə gedirsən?”
Bu gün, 11:59 |
|
|
|
| • Prokuror icra başçısının sabiq müavininə 7,5 il cəza istədi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:57 |
|
|
|
| • İşsizlər tibbi sığortanı necə ödəyəcək? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 11:48 |
|
|
|
| • Əli Kərimli haqda məqaləni bəyənən YAP-ın deputatı DANIŞDI - FOTO
Bu gün, 11:39 |
|
|
|
| • Məsələnin ata-oğul, bacı-qardaş kontekstində müzakirəsinin əleyhinəyəm - Elçin Ağamalı
Bu gün, 11:33 |
|
|
|
| • Ermənistan ordusunun sərhədlərindən kənarda həll etməli heç bir vəzifəsi yoxdur - Paşinyan
Bu gün, 11:28 |
|
|
|
| • “Hesab.az”ın (Golden Pay) rəhbərliyində dəyişiklik baş verib - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 11:22 |
|
|
|
| • Tramp Putinin "Burevestnik" raketi ilə bağlı bəyanatını "yersiz" adlandırıb - "Kommersant"
Bu gün, 11:19 |
|
|
|
| • Azərbaycanda adambaşına 1 794, Ermənistanda 2 143 kVt/s elektrik enerjisi istehsal olunub - CƏDVƏL
Bu gün, 11:15 |
|
|
|
| • Azər Maqsudov 4 il azadlıqdan məhrum edilib - QƏRAR
Bu gün, 11:12 |
|
|
|
| • 2026-cı il sülh üçün həlledici il olacaq - Paşinyan
Bu gün, 11:08 |
|
|
|
| • Zəngəzur Dəhlizi: Avrasiyanın yeni strateji nəbzi - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 11:06 |
|
|
|
| • Sakinlər Fəzail Ağamalının deputat qızından şikayət etdi - "Dövlətin gördüyü işləri öz adına çıxarır..."
Bu gün, 11:02 |
|
|
|
| • Paşinyan Mariya Zaxarovanı niyə sarsıdıb: Kremlin İrəvana sitəminin əsas səbəbi... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:56 |
|
|
|
| • Saakaşvilinin anasına məxsus Gürcüstan Universiteti ilə bağlı istintaq başlayıb
Bu gün, 10:53 |
|
|
|
| • Elçin Ağamalıdan atasının iddialarına CAVAB – “Telefonla danışmışıq”
Bu gün, 10:51 |
|
|
|
| • Sosial Xidmətlər Agentliyinə Ağdaşda mənzillər satan “Hünər-İnşaat” Firması əslində kimə məxsusdu?! -İLGİNC FAKTLAR
Bu gün, 10:45 |
|
|
|
| • Gənclər və İdman Nazirliyi idman atları üçün yem alır – 112 min xərcləyəcək
Bu gün, 10:36 |
|
|
|
| • Milli Məclisi "Mehdiyev şəbəkəsinin" üzvlərindən necə təmizləmək olar? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 10:29 |
|
|
|
| • Putinin xüsusi nümayəndəsi Azərbaycana nə TƏKLİF EDİR... - AÇIQLAMA
Bu gün, 10:25 |
|
|
|
| • Paşinyan Türkiyə yük maşınlarının Ermənistandan Azərbaycana gedə biləcəyi marşrutu açıqlayıb - KİV
Bu gün, 10:21 |
|
|
|
| • Dabaq xəstəliyi nazirliyin gətirdiyi heyvanlardan yayılıb - AQTA arayış hazırlaylıb, amma ictimaiyyətdən gizlədib
Bu gün, 10:17 |
|
|
|
| • Azərbaycanda elektron pul təşkilatının rəhbərliyində mühüm təyinatlar olub - DETALLAR
Bu gün, 10:05 |
|
|
|
| • Gələn ildən pensiya kapitalı nə qədər artırılacaq? - AKTUAL
Bu gün, 09:58 |
|
|
|
| • Putin niyə hərbi geyimdə göründü - Kreml Trampa və Zelinskiyə hansı mesajı verdi?
Bu gün, 09:44 |
|
|
|
| • Rusiya amili: Türkiyə Aİ-nin hədəfində - Ankara Brüsseldən siqnal alır
Bu gün, 09:42 |
|
|
|
| • Kreml Ukrayna dronlarından belə qorunur - FOTOFAKT
Bu gün, 09:36 |
|
|
|
| • Müxalifət iqtidardan pul istəyir - “Bizə qəpik-quruş verilir”
Bu gün, 09:30 |
|
|
|
| • Bəylər Eyyubovdan əvvəl o vəzifəni kimlər daşıyıb? - DETALLAR
Bu gün, 09:27 |
|
|
|
| • Qardaşlıq, tərəfdaşlıq və strateji əməkdaşlığın yeni mərhələsi - MƏQALƏ
Bu gün, 09:25 |
|
|
|
| • Məhkəmə sabiq məmurun oğlu və digərlərinin işi ilə bağlı qərar çıxardı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:21 |
|
|
|
| • Rektor Elçin Babayevin başı dərddə – Mehdiyev işi
Bu gün, 09:15 |
|
|
|
| • Razi Nurullayevin sürücüsü olmuş qardaşı oğlu ADY-nin mühafizəçisini necə aldadıb? - MƏHKƏMƏ
Bu gün, 09:14 |
|
|
|
| • "Report" İnformasiya Agentliyinin 11 yaşı tamam olur
Bu gün, 09:07 |
|
|
|
|
