Türkiyə əsgərini çıxardır: nə baş verdi? - TƏHLİL
Tarix: 27-08-2021, 09:17 | Çap et
Türkiyə əsgəri Kabil hava limanından çıxır: türk sülhməramlı kontingentinin tərkibində olan 120 Azərbaycan əsgəri də Əfqanıstandakı vəzifəsini başa vurur.
Ankara Talibanla bu istiqamətdə müzakirələrə davam edirdi və yekunda qərar çıxmaqla bağlı oldu.
Bölgədən çıxan ABŞ yerinə Türkiyənin “hakim” kimi qalmasına razılaşmışdı: Vaşinqton Türkiyənin NATO içində lokomotiv rolunu önə çəkməklə Ankaranın Moskva və Pekinlə arasına “təbii sədd” çəkir.
Türkiyənin də Əfqanıstanda qalmaqda strateji hədəfləri var idi: NATO-da, Mərkəzi Asiyada, eləcə də Çin qarşısında əlini gücləndirir, Rusiyanı Mərkəzi Asiyanın təhlükəsizliyinin təmin edilməsində onunla hesablaşmağa məcbur edir, Pakistan-Mərkəzi Asiya-Azərbaycan-Türkiyə xəttini birləşdirə bilir.
Çıxmaq qərar “nə baş verdi” sualını önə çıxarır:
1. Taliban bütün xarici hərbi qüvvələrin çıxmasını “qırmızı xətti” elan etdi;
2. Türkiyə Kabildə hərbi mövcudluğunun riskli olduğunu gördü.
Birinci məqam Türkiyə üçün həlledici deyildi, çünki Pakistan-Taliban masasında Kabil hava limanının təhlükəsizliyinin türk ordusu tərəfindən qorunması razılaşması var idi, o cümlədən, Talibana “yaşıl işıq” yandıran Vaşinqton da bu mövqedə idi.
İkinci məqam əsas faktordur: Hulusi Akar “təhlükə olacağı təqdirdə 24 saatda çıxacağıq” demişdi və çıxmaq qərarının 24-36 saat içində icra edilməsi planı da Ankaranın təhlükədən xəbərdar olduğunu göstərir.
Kabildə baş verən partlayışlar bunu təsdiqlədi. Taliban gəlişindən sonra terrora imkan verməyəcəyi vədini vermişdi, lakin Kabil terroru və bunu İŞİD-in üzərinə götürməsi iki ehtimalı önə çıxarır:
- Taliban daxilində monolitlik yoxdur və terrorçular siyasi qanadın mövqeyi ilə razılaşmır;
- Kabil hava limanına nəzarəti əldə etmək və əhalinin gedişinin qarşısını almaq üçün Taliban özü bu partlayışlarda maraqlıdır.
Ən vacib məqam Türkiyənin çəkilmə qərarından bir neçə gün öncə Kabildə keçirilən ABŞ-Taliban görüşüdür. “Vaşinqton Post” qəzeti ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin (CIA) direktoru Uilyam Bernsin Kabildə Talibanın siyasi lideri Əbdül Qəni Bəradərlə gizli görüş keçirdiyini yazırdı.
Talibanın bu görüşdən sonra xarici hərbçilərin qalmasını “qırmızı xətti” elan etməsi, ardınca terror aktının törədilməsi və bu terroru məhz İŞİD-in üzərinə götürməsi diqqət çəkir: ABŞ Əfqanıstanda təhlükəsizliyə heç kimin zamin olmasını istəmir və terrorun coğrafi episentri Yaxın Şərqdən Cənub-Şərqi Asiyaya köçürülür.
“Əfqanıstan bataqlığı: Zəngəzurdan Kabilə uzanan mübarizə” yazısında ABŞ-ın bölgədən çıxışının hədəflərindən birinin bu olduğunu yazmışdıq:
“Əfqanıstan İslam Əmirliyi terrorçular üçün çətir rolunu oynaya bilər:
- “Ərəb baharı”ndan sonra yaradılan İŞİD həm də terrorçuların yetişdirilməsi missiyasını yerinə yetirirdi: Mərkəzi Asiyadan (Özbək İslam Hərəkatı, Tacikistanda olan radikallar) Çindəki uyğurlara qədər müxtəlif qruplar “islam dövlətinin bayrağı altında” təlim keçdilər; İŞİD-in “yox olması”ndan sonra bu terrorçular “yer altına” çəkildi və mümkündür ki, Talibanın İslam Əmirliyinin bayrağı altına toplanacaqlar;
- Yaxın Şərq müharibəsində Özbəkistan, Qırğızıstan və Tacikistanı birləşdirən Fərqanə vadisi terrorçuların Əfqanıstana keçidi və əks istiqamətə hərəkəti üçün əsas marşrut idi: mümkündür ki, bu marşrutu Əfqanıstan İslam Əmirliyinə doğru yenidən aktivləşəcək;
- ABŞ terrorçu kimi tanıdığı Talibanın Əfqanıstanda hakimiyyətə gəlişinə və İslam Əmirliyi yaratmasına “yaşıl işıq” yandırmaqla terroru legitim gücə çevirə bilər: Əl-Qaidə, İŞİD kimi təşkilatlar legitim güc deyildi, Əfqanıstan İslam Əmirliyi isə hazır dövlətdir”.
Kabildə İŞİD terroru bu gözləntini doğruldur: görünür, Suriyada “dəfn edilən” terror Əfqanıstanda dirildirilir...
Asif Nərimanlı //axar.az//
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • BDU-da şəhid övladları olan abituriyentlər üçün infotur keçirilib
Bu gün, 19:55 |
|
|
|
| • Xırdalan şəhərində sakinlər üçün təhlükəli vəziyyətdə olan qurumuş ağaclar götürülür
Bu gün, 19:42 |
|
|
|
| • Klinika direktoru arvadını sevgilisinə görə güllələyib - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 14:01 |
|
|
|
| • Simonyan arvadından boşandı
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
| • ABŞ-da USAID və KİV-lər üçün ayrılan 9 milyard dollarlıq büdcə ləğv olundu - KİV
Bu gün, 13:56 |
|
|
|
| • Mənzil bazarını “qara qutular” idarə edir - “Ruhlar məhəllə”sinin sahibləri kimlərdir?
Bu gün, 13:00 |
|
|
|
| • Rektorla nazir üçün YENİ SUAL: Avtoş müəllimə məsələsi... - DƏLİXANADIR, VALLAH...
Bu gün, 12:59 |
|
|
|
| • Tanınmış sənətkarın qızı atasının doğum günündə ağladı - “Ən çox anam üçün ağırdır”
Bu gün, 12:54 |
|
|
|
| • UNEC-nin Dərbənd filialı məzunları hələ də DİPLOMSUZ QALIB - Nazirlə rektor arasında NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 12:50 |
|
|
|
| • CIDIR DÜZÜ AYDINLIĞINDA AZMAN ALİM - AYDINLARA GÖZAYDINLIĞI...
Bu gün, 12:39 |
|
|
|
| • Bodrum tətilini yarımçıq qoyaraq Moskvaya döndü - FOOD CİTY-DƏ NƏLƏR GÖZLƏNİLİR?
Bu gün, 12:37 |
|
|
|
| • Mülayim şərq küləyi əsəcək - belə deyirlər...
Bu gün, 12:33 |
|
|
|
| • Kurs diplomu ilə işləyən bəzi mütəxəsislər özlərini peşəkar adlandırır - Ekspert danışır...
Bu gün, 12:30 |
|
|
|
| • Tacir aparıcıya ƏSƏBİLƏŞDİ: - “O, 20 manata toya gedən adamdır”
Bu gün, 12:23 |
|
|
|
| • Ermənistan yol ayrıcında: sağa getsə, ŞƏT, sola getsə... - “Nezavisimaya qazeta”
Bu gün, 12:19 |
|
|
|
| • Rusiya üçlü formatı bərpa edə biləcəkmi? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 12:14 |
|
|
|
| • Kremldən Paşinyanın KTMT-dən çıxmaq istəyinə REAKSİYA
Bu gün, 12:11 |
|
|
|
| • Mironovdan Azərbaycan bayrağı ilə bağlı AÇIQLAMA
Bu gün, 12:06 |
|
|
|
| • “AzRose” şirkətinin rəhbəri “Azbadam”a təyin edildi - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 12:03 |
|
|
|
| • Təchizatçı azlığı 2,5 milyon manatlıq tenderi yolda qoydu - DETALLAR
Bu gün, 12:01 |
|
|
|
| • “Bank Avrasiya”nın müştəriləri azalıb
Bu gün, 11:58 |
|
|
|
| • Fərid Qyıbov Gəncə stadionunda “öz havasını oynayır” –“İnşaatçı 3” MMC nazirin özəl tərəfdaşı kimi…
Bu gün, 11:56 |
|
|
|
| • ABŞ-nin Zəngəzur dəhlizinə marağı heç də yeni deyil - GÜNDƏM
Bu gün, 11:51 |
|
|
|
| • İrəvandan verilən mesajlar: Paşinyan demək istəyir ki... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 11:43 |
|
|
|
| • Rusiyadan gələn dollar axını dayanır – Ailələr çətinliklə üzləşə bilər
Bu gün, 11:40 |
|
|
|
| • Bu xanıma YAP-da yüksək vəzifə verildi - FOTO
Bu gün, 11:22 |
|
|
|
| • Laçında meşə yanğınına görə 3 nəfər məsuliyyətə cəlb olunub - BİRGƏ MƏLUMAT
Bu gün, 11:17 |
|
|
|
| • Avropada Kamançanın Səsi - Dilarədən mədəniyyət mesajı
Bu gün, 11:11 |
|
|
|
| • Azərbaycanda 73 yaşlı kişi helikopter düzəltdi - FOTO
Bu gün, 11:08 |
|
|
|
| • “Caspian Finance” BOKT-nin rəhbərliyinə təyinat olub - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 11:05 |
|
|
|
| • Deputatlarımız kazino oynayacaqmı? - SORĞU
Bu gün, 11:00 |
|
|
|
| • Rusiyada Şıxlinskilərin işi: hüquqi proses, yoxsa siyasi oyun? - AKTUAL
Bu gün, 10:56 |
|
|
|
| • "Qorxmaz Əlilicanzadə efirdə əsəbi danışır"
Bu gün, 10:53 |
|
|
|
| • Arvadların döydüyü ərlər: - Bir-bir üzə çıxırlar
Bu gün, 10:50 |
|
|
|
| • “Sürücülük vəsiqəsinin alınması qaydalarına yenidən baxmaq lazım gəlir” - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 10:45 |
|
|
|
| • Qazaxıstan XTQ mənsubları Azərbaycan dronları barədə məlumatlandırılıb
Bu gün, 10:42 |
|
|
|
| • Ədliyyə Nazirliyi Tibb Baş İdarəsinin 380 minlik tenderi baş tutmadı
Bu gün, 10:40 |
|
|
|
| • Dünya Çempionatında tamaşaçı fiaskosu – FİFA-nın ABŞ sınağı uğursuz oldu
Bu gün, 10:38 |
|
|
|
| • Paşinyan erməniləri Zəngəzur dəhlizinin açılmasına HAZIRLAYIR
Bu gün, 10:35 |
|
|
|
| • İran Zəngəzurda ABŞ-a necə cavab verəcək? - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:32 |
|
|
|
| • Ərdoğan Nazirlər Kabinetinin iclasını keçirəcək - Gündəmdə Suriya məsələsi var
Bu gün, 10:30 |
|
|
|
| • Ceyhun Cəlilov Naxçıvanda NƏ İŞLƏR ÇEVİRİR? - İkinci TALIBOV PEYDA OLUB...
Bu gün, 10:18 |
|
|
|
| • “Naftalan –Avtonəqliyyat” şirkətinə yeni sədr seçiləcək
Bu gün, 10:03 |
|
|
|
| • “Sea Breeze”ə bu qədər pul xərclənib - MƏBLƏĞ
Bu gün, 09:58 |
|
|
|
| • Bu layihə qəbul olunsa, Ermənistan məhv olacaq... - İrəvanda nədən qorxurlar?
Bu gün, 09:52 |
|
|
|
| • Yekaterinburqda saxlanılan azərbaycanlıların həbs müddəti uzadıldı
Bu gün, 09:50 |
|
|
|
| • Pezeşkianın avtomobili benzinə görə yolda qaldı: Taksi ilə Təbrizə GƏLDİ - FOTO
Bu gün, 09:45 |
|
|
|
| • Trampı Bakıya qarşı qoymaq cəhdi - hiyləgər gedişə reaksiya
Bu gün, 09:44 |
|
|
|
| • 434 min manat borcu olan şirkət kimindir?
Bu gün, 09:39 |
|
|
|
| • 6 saylı doğum evində nə işlər çevrilir? - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 09:32 |
|
|
|
|
