SÖYÜŞLÜ NAĞILIN QALMAQALI BÖYÜYÜR
Tarix: 14-07-2012, 14:20 | Çap et
 “O HEÇ NAĞIL DA DEYİL Kİ”...
Azərbaycan Folkloru Külliyyatının Redaksiya Heyəti üzvlərindən biri də Qara Namazovdur. Filologiya elmləri doktoru, tənqidçi-ədəbiyyatşünas. Ondan В«Arzuolunmaz kürəkənВ» adlı nağılın külliyyatın 6-cı cildinə necə düşməsi haqda fikrini xəbər alırıq.
- O cildlərdən xəbərim yoxdur. Niyə yalan danışım? Bəzilərini oxumamışam. Ümumiyyətlə, Folklor İnstitutunun buraxdığı kitabların bəzilərini mənə bağışlayırlar. Amma siz dediyiniz əlimə keçməyib, oxumamışam.
- Amma Siz də Redaksiya Heyətinin üzvüsüz.
- O çoxcildlikdə adımı yazırlar. Amma oxumağa imkan olmur. O nağılı heç çap etməyə dəyməz. O, heç nağıl deyil, kiminsə uydurmasıdır. Əsas günah tərtibçilərdədir. Gərək elə şeyə diqqətlə yanaşaydılar. Bəzən rayonlardan uydurma nağıllar toplayıb kitaba salırlar. Uydurma nağılla xalqın təfəkküründən doğan nağıl dərhal seçilir. İndi xaricə gedirəm. Qayıdan kimi onu tapıb münasibət bildirəcəyəm.
- Qara müəllim, el arasında nağıl, əhvalat bol ola bilər. Onlardan hansı çap edilə bilər?
- O nağıllar ki, xalqın məişətiylə, tarixiylə bağlı olsun, ictimai-siyasi münasibətlərlə bağlı olsun. Ümumiyyətlə, müasir dövrdə nağıl uydurmağa ehtiyac yoxdur. Çünki yazılı ədəbiyyat folkloru o qədər üstələyib ki, artıq şifahi xalq ədəbiyyatı onunla ayaqlaşa bilmir. Bunu etiraf etmək lazımdır. Nağıl o vaxt güclü olub ki, yazılı ədəbiyyat zəif olub, həm də ana dilimizdə ədəbiyyat olmayıb. Ona görə xalq fikrini, arzularını В«KoroğluВ»da, В«Dədə QorqudВ»da, В«Şah İsmayılВ»da, В«Əsli və KərəmВ»də dilə gətirib. Xalq şahları, xaqanları bu nağıllar, dastanlar yolu ilə ədalətə çağırıb.
- Bəlkə də Redaksiya Heyətinin üzvlərinin səhvidir ki, bu külliyyatı oxumayıblar?
- Bizim hamımızda günah var. Gərək onu diqqətlə oxuyaydıq. Vaxtilə bizim həmkarlardan biri – indi haqq dünyasındadır, istəmirəm adını çəkim – Azərbaycan nağılı kimi rus dilində bir nağıl dərc eləmişdi. Nağıl beləydi ki, ana hər gün cildini dəyişir və bəzən canavara dönüb öz balasını yeyir. Bu da ermənilərin əlinə keçmişdi, kütləvi şəkildə yaymışdılar, ciddi müzakirələr getdi o zaman. Ona görə bu işdə gərək diqqətli olasan. Hər nağılın üstündə əsəsən. Vaxtilə bununla bağlı Şura vardı, akademik Həmid Araslı sədr kimi bütün nağılları, dastanları araşdırır, oxuyur, müzakirə edirdi, ondan sonra çap edilirdi. Məqsəd də bu idi ki, xalqın marağına toxunan motivlər olmasın. Bəzən bizim milləti istəməyənlər dolayı yolla – nağıl vasitəsilə millətə sataşır və s. Ayıq olmaq lazımdır. Əlbəttə mənim də günahım var. Gərək bir-bir oxuyaq, qol çəkək, ondan sonra çap getsin.
- Qara müəllim, yeri gəlmişkən bəzən elə nağıllar da çap olunub ki, ata öz qızına vurulur və s. Bu nağıllar haradan qaynaqlanır? Bunlar araşdırılıb?
- Mənim özüm tarixə bələd adamam. Xalqımızın kökündə belə şey olmayıb. Qızqalası ilə bağlı deyilənlər də uydurmadır. Mənbələrdə var ki, bu haqda əfsanələri Cəfər Cabbarlının tapşırığı ilə yığıblar. Sonra da bir motivi seçib poema yazıb. Amma əslində o, Qızqalası yox, Gözqalasıdır. Özü də o adda həm Şimali, həm Cənubi Azərbaycanda 20-dən çox qala var. Bu elə mövzudur ki, bizim xalqın xarakterinə, mənsubiyyətinə uyğun deyil. Ola bilsin, eramızdan əvvəlki minilliklərdə, Madərşahlıq dövründə hansısa etnoslarda, tayfalarda belə motiv olub. Onu bu günə gətirmək çap etmək mədəniyyətimizə yaraşmır.
- Onda belə çıxır ki, bəzi nağıllara yenidən baxmaq lazımdır?
- Mütləq baxmaq lazımdır. Niyə gizlədək ki?
- Bir də nağıllar yeni antologiyalarda ləhcələrdə verilir. Sizcə, bu doğrudurmu?
- Mən antologiyaya daxil olan kitabların bəzisini oxuyuram. Orda da redaktoram. Müəyyən baxımdan dili öyrənmək üçün yaxşıdır. Amma bəzən də ifrata varırlar, oxuyursan başa düşmürsən ki, bu nə sözdür. \ Azadlıq Radiosu \
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Ermənistan məhkəməsi Serj Sarkisyanın cinayət işinin bağlanması ilə bağlı müraciətini rədd edib
Dünən, 18:03 |
|
|
|
| • İŞİD terror təşkilatının qurbanıyam - Suriya Prezidenti
Dünən, 17:55 |
|
|
|
| • Narkoloji Mərkəzin həbs edilən direktorunun məhkəməsinə şahidlər məcburi gətiriləcək - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:54 |
|
|
|
| • Azərbaycan AŞPA-ya ancaq bu halda qayıda bilər - Şərtlər MƏLUM OLDU
Dünən, 17:52 |
|
|
|
| • ƏÜO-nun hərbi qulluqçuları Türkiyədə keçirilən komando kursunda iştirak edirlər
Dünən, 17:23 |
|
|
|
| • DİQQƏT: Təhlükəli məhsullar “Saf Ət" MMC-yə məxsusdur... - İTTİHAM VAR...
Dünən, 17:18 |
|
|
|
| • İranla bağlı dəhşətli ssenari masada: 3 ölkə birləşir – Kritik proses başladı
Dünən, 17:12 |
|
|
|
| • ABŞ hərbi qüvvələri Ermənistanı tərk etdilər
Dünən, 17:07 |
|
|
|
| • Azərbaycanda iri zavodun direktoru dəyişib - BUNDAN SONRA...
Dünən, 17:01 |
|
|
|
| • Laçının Zəfər salnaməsi: tariximizin şanlı səhifəsi - MƏQALƏ
Dünən, 16:58 |
|
|
|
| • Rəqsanənin azadlığa çıxma haqqı açıqlandı: 1 milyon 150 min manat ... - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:49 |
|
|
|
| • Deputatın azərbaycanlı köməkçisinin "prava"sı əlindən alındı
Dünən, 16:44 |
|
|
|
| • Gəncə “Asan Xidmət”də dözülməz vəziyyət - GİLEY
Dünən, 16:31 |
|
|
|
| • Dövlət Agentliyi xarici şirkətlərlə 3 milyon manatlıq - MÜQAVİLƏLƏR BAĞLADI
Dünən, 16:27 |
|
|
|
| • Tramp maraqlarını Ukrayna və Rusiya vasitəsilə həyata keçirir - Cəlaloğlu
Dünən, 16:18 |
|
|
|
| • TƏBİB-in tabeli tibb müəssisələrinə yeri rəhbər şəxslər təyin olunub - ƏMR
Dünən, 16:07 |
|
|
|
| • AHİK-in vədini gözləyən işçi ağır vəziyyətdə - Sahib Məmmədova müraciət etdi
Dünən, 16:05 |
|
|
|
| • Bölgələrdə ət bahalaşıb: “Bakıda da qiymətlər arta bilər” - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Dünən, 15:39 |
|
|
|
| • İş başında infarkt keçirən komandirin vəzifəsi ona tapşırıldı - FOTO
Dünən, 15:29 |
|
|
|
| • “Piyadaların cərimələnməsi bərpa olunsun” - Tahir Kərimli
Dünən, 15:22 |
|
|
|
| • İcra hakimiyyətinin işçiləri dövlət torpaqlarını kənar şəxslərə satırlar - NARAZILIQ VAR...
Dünən, 15:12 |
|
|
|
| • "Avrasiya üçbucağı"nın bir çox bucağı var - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 15:08 |
|
|
|
| • Sərkisyan Azərbaycanla sərhəddə - FOTO
Dünən, 14:57 |
|
|
|
| • “KOB evi”ni əvvəl tikib sonra müqavilə bağlayıblar? – 2,5 milyon xərclənəcək
Dünən, 14:52 |
|
|
|
| • AMB-nin daha bir tenderi ləğv edildi - SƏBƏB
Dünən, 14:48 |
|
|
|
| • Emin Ağalarovun şirkəti "Rusiya ordusu" adlı enerji içkisi istehsal edir - KİV
Dünən, 14:40 |
|
|
|
| • Eldar Əzizov müşavirə keçirərək tapşırıqlar verdi
Dünən, 14:35 |
|
|
|
| • Paşinyanın deputatı yerli müxalifət barədə: - Bütün müsbət şeylər onların yuxusunu qaçırır
Dünən, 14:32 |
|
|
|
| • Ukrayna ordusu İRƏLİLƏYİR – Rusiya ağır itkilər VERDİ
Dünən, 13:40 |
|
|
|
| • “Veysəloğlu Distribusiya” şirkəti “Dəyərlərimizin izi ilə” devizi altında Şuşada möhtəşəm tədbir keçirdi - FOTO
Dünən, 13:32 |
|
|
|
| • “Dəli küləyim”ə yeni nəfəs – Samira AliMaryam və PRoMetedən duet
Dünən, 13:28 |
|
|
|
| • Partiya sədrinin müavini və “Leobank”arasında kreditə görə gərginlik – ““Səni bura gətirdəcəyəm” deməmişəm...”
Dünən, 13:24 |
|
|
|
| • AYB Nəsiminin məzarının Azərbaycana köçürüləcəyinə münasibət bildirdi - AÇIQLAMA
Dünən, 13:22 |
|
|
|
| • Paşinyan Bakının tələbi ilə bu sənədi ləğv edəcək - Matevosyan
Dünən, 13:15 |
|
|
|
| • Ədliyyə Nazirliyi bu şirkətə 4 milyon manat ödəyəcək - DETALLAR
Dünən, 13:02 |
|
|
|
| • “Nəsiminin məzarını Azərbaycana gətirmək saxta türbə düzəltməkdir!” - ETİRAZ
Dünən, 12:48 |
|
|
|
| • Tofiq Xanəliyevə cinayət işi açıldı - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 12:44 |
|
|
|
| • “Karkas” ASC-də Eldar Mahmudov izi və icarədar qalmaqalı – Vergi və məhkəmə ziddiyyətləri
Dünən, 12:22 |
|
|
|
| • Arabir güclənən şimal-qərb küləyi əsəcək - belə deyirlər...
Dünən, 12:14 |
|
|
|
| • "Baku TV"nin ilk dəfə internet televiziyası kimi yayıma başlamasından 6 il keçir - VİDEO
Dünən, 12:12 |
|
|
|
| • Türkiyə nədən Krımın rus işğalında qalmasına razı ola bilməz? - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 12:09 |
|
|
|
| • Mənəvi Dəyərlərin Təbliği Fondu rəsmi veb-portalın hazırlanmasına 8 min xərcləyəcək
Dünən, 12:04 |
|
|
|
| • TƏBİB imtiyazlı şəxslərə 13 milyonluq dərman alır: Ünvanına çatacaqmı? - DETALLAR
Dünən, 12:01 |
|
|
|
| • “Gömrük Komitəsi, AQTA kimi qurumlar ləğv olunmalıdır” - ÇAĞIRIŞ
Dünən, 12:00 |
|
|
|
| • Yalnız Təhsil Nazirliyinin tenderlərini udan şirkət: Keçmiş müşavirlə 57 milyonluq “sirr” - ARAŞDIRMA
Dünən, 11:57 |
|
|
|
| • Moskvadakı azərbaycanlıların nəzərinə! - miqrantların hər addımı izlənəcək
Dünən, 11:53 |
|
|
|
| • Qonşu ölkədə “hazır ol” əmri verildi – Hədəf dəyişdi
Dünən, 11:47 |
|
|
|
| • Məktəbli qızlarla cinsi əlaqədə olan azərbaycanlı saxlanıldı
Dünən, 11:33 |
|
|
|
| • Azərbaycanın dostlarına hücum: Qusman xərcləndi, Markov “xarici agent” oldu - növbədə kimdir?
Dünən, 11:28 |
|
|
|
| • Həbsdə olan Dürdanə Əliyeva qərardan şikayətçidir
Dünən, 11:11 |
|
|
|
|
