İran üçün Qarabağda iki sürpriz: - Bunu nə gözləyir, nə də arzulayırdılar
Tarix: 3-11-2020, 10:58 | Çap et
Qarabağdakı müharibənin əvvəlindən İran özünü qəribə aparmağa başladı. Əvvəlcə İranın Ermənistana silah tədarükü üçün Rusiyaya dəhliz verdiyi barədə məlumatlar var idi. Sonra İran mediası “şabalıdı oddan çıxartmağa” və nüfuzlarını qorumağa başladı: münaqişə zamanı hərbi yüklərin keçməsi üçün İranın sərhədlərini bağlaması barədə müxtəlif sujetlər nümayiş etdirildi.
Ancaq bütün bu baş verənlərin fonunda Xameneyinin beynəlxalq məsələlər üzrə müşavirindən tutmuş, İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) generallarına və müxtəlif rəsmi qurumlara qədər bütün rəsmilər Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədiklərini bildirdilər. İndi iranlılar münaqişənin həlli üçün öz təkliflər paketini hazırlayıblar və diplomatik fəallıq nümayiş etdirməyə çalışırlar.
AYNA-nın mövzuya dair suallarını rusiyalı politoloq, İran və Yaxın Şərq üzrə araşdırmaçı İqor Pankratenko cavablandırıb.
- İndi iranlılar Qarabağ münaqişəsinin həllində diplomatik sahədə fəal olmağa çalışırlar. Bu fəallıq necə xarakterizə edilə bilər?
- İranın addımlarının, bəlkə də ən dəqiq tərifi belədir: “hərəkətə başlayan qatara tullanmaq arzusu”. Hesab edirəm ki, mövcud münaqişənin inkişafı Tehran üçün bir sürpriz oldu. Hər şeyin hər zamankı kimi olacağına inanırdılar – bir-iki gün atışacaq və dağılışacaqlar, İran sülh çağırışı ilə müraciət edəcək, bundan bəzi siyasi dividendlər əldə edəcək və hər şey əvvəlki məcraya qayıdacaq. Amma hər şey başqa cür oldu. Əvvəlcə, erməni tərəfinin silahlı təxribatlarına qəti və sərt reaksiya, sonra da Azərbaycan Ordusu, Türkiyənin Suriyada, İraqda və Liviyada müharibələr aparmaq təcrübəsini tamamilə mənimsədiyini göstərən uğurlu qurtuluş kampaniyasına başladı. Bu faktor Azərbaycan Ordusuna erməni müdafiəsini karton qutu kimi əzməyə imkan verdi.
Tehran üçün xoşagəlməz başqa bir sürpriz də Türkiyənin bölgədəki rolunun kəskin şəkildə artması və indi münaqişə tərəflərindən biri olan Bakının İranın vasitəçiliyinə çox ehtiyac duymaması oldu. Üstəlik, İranın özündə dörd Azərbaycan sərhəd əyalətinin əhalisinin həvəslə Azərbaycanın apardığı azadlıq kampaniyasını dəstəkləməsi və hakimiyyətə birmənalı şəkildə Ermənistanla “birlikdə oynaması”na imkan verməyəcəklərini anlatmaları da öz sözünü dedi. Yəni, bu regionda otuz ildir mövcud olan bütün köhnə İran sxemləri bir gecədə çökdü. Buna görə də Tehranın tələm-tələsik aktivliyi olduqca başadüşüləndir: təcili olaraq bir şey etmək lazımdır, amma tam olaraq hansı addımlar atılmalıdır, bu, aydın deyil.
- İran bu münaqişədən nə gözləyir? Tehran Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyini açıqlayır, ancaq biz özümüz ərazi bütövlüyümüzü bərpa ediriksə, hansısa başqa planların təklif edilməsinin nə mənası var?
- Söhbət hər hansı bir plandan yox, İranın “simasını qorumasından”, yəni Qafqazda sistemli xarici oyunçular arasında olmaqdan, vasitəçilər qrupunda qalmaq səyindən gedir. İndi İran üçün ən vacib olan budur, hansısa sülhməramlı həll planları deyil. Türkiyənin və daha da çox İsrailin bölgədə güclənməsinin qarşısını almaq indi İranın əsas vəzifəsidir.
- Azərbaycanda əksəriyyət rəsmi olaraq Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləməsini elan etməsinə baxmayaraq, İranı ermənipərəst bir ölkə hesab edir. Onlar nə qədər ermənipərəst ola bilər? Doğrudanmı bu mövzuda İranda müsəlman həmrəyliyi yoxdur?
- Məncə, bu, çox emosional qiymətləndirmədir. Bəli, Ruhaninin rəhbərliyi dövründə bu məsələdə Ermənistanın lehinə bir siyasət vardı. Çünki İranın yerli erməni diasporu beynəlxalq əlaqələri sayəsində sanksiyalardan yan keçmək üçün keçidlərin yaradılmasında fəal iştirak edirdi. Ancaq bu siyasət prinsipial deyildi. İndi hakimiyyətə yeni bir rəhbərlik gələcək, parlament yenilənəcək və bu balanssızlıq ortadan qalxacaq. Buna görə də məsələni dramatikləşdirməyə dəyməz. Tehran heç vaxt açıq şəkildə ermənipərəst mövqe tutmayacaq. O ki qaldı bayaq dediyim balanssızlıqlara, onsuz da bu faktor İranın yaxın gələcəkdə Cənubi Qafqazdakı hesablaşmaq və münasibət qurmaq məcburiyyəti doğuran bir qüvvə kimi qalmasına təsir etməyəcək. Buna görə də daha emosiyalara qapılmayaraq, real vəziyyətin daha çox təhlili və İranla münasibətlərin qarşılıqlı faydalı modellərinin axtarışına davam etmək lazımdır. Yəni Azərbaycanın müstəqilliyini elan etdiyi andan bəri apardığı Bakının Tehrana qarşı uğurlu siyasətinə davam etmək lazımdır.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • “Ermənistan yaxın zamanda fəlakətlə üzləşəcək: - Oskanyan ANONS ETDİ
Bu gün, 10:55 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı dostların Bali əməliyyatı: 19 min dollarlıq qarət - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:52 |
|
|
|
| • “Həyat gözəldir” yazdı, bir neçə saat sonra vəfat etdi - Foto
Bu gün, 10:49 |
|
|
|
| • “Naftogaz” SOCAR-la Azərbaycan qazının alınması ilə bağlı ilk sazişi imzalayıb - KİV
Bu gün, 10:46 |
|
|
|
| • Uçdu göylərə bizim peykimiz: BƏS FAYDASI NECƏ... VARMI? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 10:41 |
|
|
|
| • Avropa Rusiyaya son zərbəni vurur: Neft sanksiyası Putinin büdcəsini çökdürür – 4 trilyonluq itki gözlənilir
Bu gün, 10:37 |
|
|
|
| • Rusiya və Azərbaycan arasında MƏDƏNİYYƏT SAVAŞI... - Burda da geri deyilik, hətta...
Bu gün, 10:31 |
|
|
|
| • “Turan dəhlizi artıq İran ərazisindən keçir..." - FAKT BUDUR!
Bu gün, 10:29 |
|
|
|
| • Sahib Məmmədovun onlayn "putyovka biznesi" - Möhbalıyev yolu gedir
Bu gün, 10:20 |
|
|
|
| • Azərbaycan və Avropa İttifaqı: diplomatik illüziyadan strateji realizmə doğru - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 10:18 |
|
|
|
| • Azərbaycan və Türkiyənin güclənən hərbi sənayesi türk dünyasının təhlkəsizliyinə nə vəd edir? - AKTUAL
Bu gün, 10:15 |
|
|
|
| • Nazirin rəhbərlik etdiyi federasiyanın vergi borcu yarandı
Bu gün, 10:11 |
|
|
|
| • Yalnız DMA-nın tenderlərini udan şirkət - “AGRO BEST” 5 ildə 280 milyonluq sifariş alıb
Bu gün, 10:08 |
|
|
|
| • Rusiya Moldovanı “işğal etməyə” hazırlaşır?
Bu gün, 10:05 |
|
|
|
| • Starmer Trampla görüşəcək
Bu gün, 10:01 |
|
|
|
| • Kreml Qafqazda dəhşətli ssenariyə hazırlaşır – İrəvan və Bakı hədəfdə, 3 ölkə meydanda
Bu gün, 09:55 |
|
|
|
| • Ermənistan müxalifəti çarəsiz vəziyyətdədir - Paşinyan BELƏ DEYİR
Bu gün, 09:53 |
|
|
|
| • `İrşad Telekom` müştərisinə ÇİLƏ YAŞADIR... - "Kreditin vaxtı çatanda isə..."
Bu gün, 09:47 |
|
|
|
| • Şirvan Şəhər İşıqları İdarəsi bəzi xərclərini kəskin artırıb - DETALLAR
Bu gün, 09:35 |
|
|
|
| • Paşinyan yenidən məzuniyyətə çıxıb
Bu gün, 09:27 |
|
|
|
| • Asiya İnkişaf Bankı Azərbaycanın daxil olduğu region üzrə yeni baş direktor təyin edib
Bu gün, 09:10 |
|
|
|
| • “Təmiz Həyat”ın təmizliyə dəxli yoxdur - GİLEY
Bu gün, 09:06 |
|
|
|
| • Əsl manşetlik xəbər! - Nəşr eləməyə qəzet tapılsa…
Bu gün, 09:00 |
|
|
|
| • "Nə qədər ki Zakir İbrahimov ordadır..." - Culfa sakinləri DƏRDƏ DÜŞÜB...
Bu gün, 08:53 |
|
|
|
| • Fuad Nəcəfli Naxçıvanı dünyaynan bir edib... - BU DA FAKT!
Bu gün, 08:43 |
|
|
|
| • "Heç olmasa Allahdan qorxun..." - ETİRAZ VAR...
Bu gün, 08:35 |
|
|
|
| • Hakimiyyət böhranı: - Putin xalq arasına çıxdı
Bu gün, 07:25 |
|
|
|
| • Orban Avropa İttifaqını qurumun yeni büdcəsini bloklamaqla hədələyib
Bu gün, 07:23 |
|
|
|
| • ABŞ və Çin tarifləri daha 90 gün donduracaq - SCMP
Bu gün, 06:14 |
|
|
|
| • Xəzər dənizi üzərində TƏHLÜKƏ SİQNALI - Təyyarə məcburi eniş etdi
Bu gün, 05:57 |
|
|
|
| • Xalq artisti VALYUTA QAÇAQMALÇISI ÇIXDI - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 02:02 |
|
|
|
| • Tehranın Moskva ilə birləşmək planı - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 01:58 |
|
|
|
| • ABŞ-ın rüsumlarını azaltmaq üçün Aİ Rusiya qazını Amerika LNG-si ilə əvəzləyəcək - Ursula fon der Lyayen
Bu gün, 01:46 |
|
|
|
| • Azər Məmmədovun başında dayandığı İDXAL İMPERİYASI - Dövlət büdcəmizin anası belə ağlar günə qalır...
Bu gün, 01:38 |
|
|
|
| • MƏMMƏDLİNİN "PAZ"I, TEYMUROVUN AMBİSİYASI, AXUNDOVUN YENİ LAYİHƏSİ... - AFFA-nın yeni sözçüsü nəyə yarıyacaq?
Bu gün, 01:28 |
|
|
|
| • Səfirliklərin Bakı “döyüşü” - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 01:22 |
|
|
|
| • “Onu lüt soyundurdular, ac qoydular və...” – Rusiya əsirliyində yaşananlar
Bu gün, 01:20 |
|
|
|
| • Gəncədə klinika meyiti "girov" götürüb: Mərhumun yaxınlarından etiraz - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 01:11 |
|
|
|
| • “Rusiya parçalanacaq, Qusman haqsızlığın qurbanıdır” - ETİRAZ
Bu gün, 01:08 |
|
|
|
| • Bakı bu silahları təqdim etdi - Rusiya kanalı "narahat" oldu - SİYAHI
Bu gün, 01:03 |
|
|
|
| • SEPAH-dan Azərbaycana qarşı növbəti namərd hücum: bizi elə şeylərdə ittiham edirlər ki… - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 01:01 |
|
|
|
| • Ermənistanda vəziyyət GƏRGİNLƏŞİR: - Paşinyan sözündən dönmür
Dünən, 19:23 |
|
|
|
| • “Anamın ağrılardan canı qurtardı” - Milli qəhrəmanın qardaşı
Dünən, 19:21 |
|
|
|
| • İran yola gəlməsə... - ŞƏRH
Dünən, 16:47 |
|
|
|
| • Azərbaycanda 31 il əvvəl başlayan proses – Əliyevdən vacib gediş
Dünən, 16:43 |
|
|
|
| • FHN əməkdaşı olan Mahirin ölümünün təfərrüatı - Nişanı da təxirə salınmışdı
Dünən, 16:40 |
|
|
|
| • NATO-nun gizli təyyarəsi havadan Rusiyanı izləyir - Business Insider
Dünən, 16:38 |
|
|
|
| • "Putinin hərbi iqtisadiyyatı çat verir: Rusiya mülki sektoru çökür" - “Bloomberg”
Dünən, 14:51 |
|
|
|
| • Qarabağ qazisi və polis oğlunun məzarı Laçına köçürüldü - Torpaqlarımız azad olunandan sonra bir ilk
Dünən, 14:48 |
|
|
|
| • SEPAH Zəngəzurdan əl çəkmir: NATO, sionist və pantürkistlər... - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Dünən, 14:42 |
|
|
|
|
